Ludlow, οι Έλληνες στους πολέμους του Άνθρακα
Παραγωγή: Ελλάδα - 2016
Διάρκεια: 71 λεπτά
Είδος: Ντοκιμαντέρ
Βαθμολογία: * * *
Σκηνοθεσία: Λεωνίδας Βαρδαρός
Συντελεστές: Προκόπης Δάφνος (φωτογραφία), Ρήγας Αξελός (αφήγηση), Ξενοφώντας Βαρδαρός (μοντάζ και μουσικές επιλογές), Ανδρέας Γκόβας (ήχος) και Φρόσω Τσούκα (έρευνα).
Διεύθυνση παραγωγής: Στέφανος Πλάκας, Φρόσω Τσούκα και Λίνα Γουσίου-«Αποστόλης Μπερδεμπές» Μ.Κ.Ε.
Το μουσικό σύνολο Ρωμιοσύνη ηχογράφησε για πρώτη φορά τον λησμονημένο Ύμνο των Ανθρακωρύχων του Κολοράντο «The Union Forever», σε ενορχήστρωση Τεό Λαζάρου.
Υπόθεση: Οι Έλληνες ανθρακωρύχοι, ξεριζωμένοι από τον τόπο τους από την σκληρή πραγματικότητα μιας χρεωκοπημένης Ελλάδας των αρχών του 20ου αιώνα (τι πρωτότυπο αλήθεια) και με τις ψεύτικες υποσχέσεις των δουλεμπόρων της εποχής, είχαν καταλήξει στο μακρινό Κολοράντο να δουλεύουν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες στα ορυχεία των Ροκφέλερ. Εκεί είχαν μαζευτεί άνθρωποι από κάθε γωνιά της γης που, μη έχοντας στον ήλιο μοίρα, κατέληγαν στην ουσία δουλοπάροικοι στα ορυχεία. Προκειμένου να γίνεται ήσυχα και ωραία η δουλειά, οι εταιρείες διέθεταν ιδιωτικούς στρατούς από εγκληματικά στοιχεία αλλά και την συνεργασία της εθνοφρουράς που είχε συσταθεί με μοναδικό καθήκον την καταστολή απεργιών. Όταν ο κόμπος είχε φθάσει στο χτένι και κηρύχθηκε η απεργία από την Ένωση Ανθρακωρύχων, αυτοί οι στρατοί βρήκαν απέναντί τους μόνους αλλά αποφασισμένους τους απεργούς. Η βίαιη αυτή και καθαρά ταξική αναμέτρηση, κορυφώθηκε με τη Σφαγή του Λάντλοου στις 20 Απρίλιου του 14 – τη δολοφονία 20 γυναικόπαιδων και την εν ψυχρώ εκτέλεση από την εθνοφρουρά τριών συνδικαλιστών μεταξύ των οποίων και ο Κρητικός Λούης Τίκας, ηγέτης των Ελλήνων απεργών. Όλα τέλειωσαν μέσα σε δέκα ημέρες και το επίσημο Αμερικάνικο κράτος τήρησε σιγή αν και τα γεγονότα αυτά συντέλεσαν αργότερα στην καθιέρωση της 8ωρης εργασίας.
Μετά το περσινό ντοκιμαντέρ του Νίκου Βεντούρα για τον Λούη Τίκα έρχεται ακόμη ένα ντοκιμαντέρ που πηγαίνει πέρα από την αφήγηση της Ιστορίας του Τίκα και της σφαγής του Ludlow, για να αφηγηθεί την ευρύτερη σύγκρουση του 1913-14 μεταξύ της Ένωσης Ανθρακωρύχων Αμερικής (United Mine Workers of America) και των εταιρειών άνθρακα του Κολοράντο που διεύθυνε με ατσάλινο χέρι ο ιδιοκτήτης τους Τζον Ροκφέλερ Τζούνιορ. Μια ιστορία που ξεχάστηκε, σκεπάστηκε και κρύφτηκε επί 100 σχεδόν χρόνια, μένοντας όμως φυλαγμένη στη μνήμη των παιδιών και των εγγονών των πρωταγωνιστών εκείνης της περιόδου που την μεταφέρουν με συγκίνηση, γεμάτοι υπερηφάνεια για τους δικούς τους και θυμό για τις αδικίες που αντιμετωπίσανε. Η έρευνα για αυτό το ντοκιμαντέρ ξεκίνησε με τις μαρτυρίες των απογόνων των αγωνιστών του Λάντλοου και τις ιστορίες σημερινών κατοίκων της περιοχής που κρατούν ζωντανή την προφορική παράδοση. Ακολούθησαν πολύωρες συζητήσεις με ιστορικούς, καθηγητές και μελετητές, συνδικαλιστές, δημοσιογράφους και συγγραφείς που ασχολούνται με το θέμα. Η τεκμηρίωση στηρίχθηκε σε αρχειακό υλικό – φωτογραφίες, βίντεο, έντυπα, εφημερίδες, τραγούδια – σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στις ΗΠΑ.
Εκατό χρόνια αργότερα είναι καιρός να κατανοήσουμε και εμείς και οι Αμερικανοί ότι οι συμπατριώτες μας συνετέλεσαν στο χτίσιμο της Υπερδύναμης με το αίμα τους και να αναγνωρισθούν εγκλήματα που συντελέστηκαν στο όνομα της τάξης και της ασφάλειας αλλά κατά παραβίαση τόσο του Αμερικάνικου συντάγματος όσο και του πνεύματος Ελευθερίας και Δημοκρατίας που θα έπρεπε να διέπει τις ΗΠΑ εφόσον θέλουν να ηγούνται ενός τέτοιου κόσμου. Περιέργως, η συνήθως συντηρητική Ελληνική ομογένεια στήριξε, κατά δήλωση των δημιουργών, ολόψυχα την παραγωγή και έτσι το ντοκιμαντέρ είναι αφιερωμένο σε αυτή.
Η ταινία βραβεύτηκε στο πρόσφατο 18ο Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, με το Βραβείο «Ανθρώπινες αξίες» της Βουλής των Ελλήνων με το σκεπτικό ότι «…φωτίζει, με σπάνιο αρχειακό υλικό, μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας του εργατικού κινήματος της Αμερικής, αναδεικνύοντας τον ιδιαίτερο ρόλο των Ελλήνων μεταναστών». Ένα ντοκιμαντέρ που συστήνεται για την επισταμένη έρευνά του, το σπάνιο υλικό του και την τολμηρή προσέγγιση σε ιστορικά πρόσωπα.
Διανομή: New Star
Στην αίθουσα της Αλκυονίδας σε επιλεγμένες προβολές από 07.04.16
