L’ homme qui ment – The Man Who Lies
Παραγωγή: Γαλλία/Ιταλία/Τσεχοσλοβακία - 1968
Διάρκεια: 95 λεπτά
Βαθμολογία: * * * 1/2
Είδος: Ψυχολογικό Δράμα
Σκηνοθεσία: Alain Robbe-Grillet
Πρωταγωνιστούν: Jean-Louis Trintignant, Sylvie Bréal, Zuzana Kocúriková, Dominique Prado, Catherine Robbe-Grillet, Sylvie Turbová, Ivan Mistrík, Dusan Blaskovic, Jozef Króner, Jozef Cierny, Július Vasek.
Υπόθεση: Ένας άνδρας με κουστούμι που μοιάζει σύγχρονός μας, καταδιώκεται σε ένα δάσος με πανύψηλα δέντρα από μια διμοιρία Ναζί. Δυο εποχές σε ένα πλάνο καθώς ο άνδρας περνάει από το δάσος σε μια μικρή πόλη και διηγείται στους ανθρώπους που συναντάει την ιστορία του. Κάθε φορά, αυτή η ιστορία ακούγεται διαφορετική ενώ οι πρωταγωνιστές της αλλάζουν συμπεριφορά και χαρακτήρα. Μοιάζει να πρόκειται για μέγα ψεύτη ωστόσο τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Σε όλες τις παραλλαγές της ιστορίας, πρωταγωνιστής είναι ο Ζαν, τοπικός ήρωας της Αντίστασης και αγνοούμενος που οι ντόπιοι έχουν σε μεγάλη εκτίμηση. Ο άνδρας με το κουστούμι, που αυτοαποκαλείται Μπορίς, ή «Ουκρανός», ή και Ζαν, καταλήγει στο κάστρο όπου ζει η οικογένεια του (πραγματικού) Ζαν, περιπλανιέται στους διαδρόμους του και συνομιλεί με τους παράξενους κατοίκους του...Τρεις γυναίκες, η γυναίκα του Ζαν, η αδελφή του και η υπηρέτρια θα έρθουν κοντά με τον αφηγητή και θα μπλεχτούν στα παράξενα ερωτικά παιχνίδια του. Η μεταπολεμική Ευρώπη, με κατακερματισμένη μνήμη, προσπαθεί να συμφιλιωθεί με το πρόσφατο μαρτυρικό παρελθόν της. Που να ήξεραν τότε ότι αυτό το παρελθόν θα γινόταν και μέλλον μετά από μερικά χρόνια…
Πενήντα χρόνια σχεδόν από τη δημιουργία του, αυτός ο αφηγηματικός γρίφος που πατάει γερά από τη μια στο μοντέρνο τότε ύφος του nouveau roman και από την άλλη στο one man show ενός ηθοποιού icon των 60s, πολύ λίγο έχει χάσει από την αστραφτερή ασπρόμαυρη γοητεία του. Ο δημιουργός του, Αλαιν Ρομπ Γκριγιέ, πολυτάλαντος συγγραφέας, σεναριογράφος και τελικά σκηνοθέτης, συνυπεύθυνος με τον Αλαίν Ρεναί για ένα από τα μεγάλα αριστουργήματα των 60s το «Πέρσι στο Μαρίενμπαντ» ανέτρεψε τους αφηγηματικούς κανόνες, αμφισβήτησε την ικανότητα της μυθιστορίας να παράγει αλήθεια, μας πέταξε κατάμουτρα την αποσπασματικότητα της κινηματογραφικής τέχνης του και διασκέδασε αφάνταστα με τα ανοιχτά στόματα των απορημένων συγχρόνων του. Το σημαντικό έργο του, αντιπροσωπευτικό της θρυλικής Rive Gauche (Αριστερής όχθης) που ξεπετάχθηκε από τα σπλάχνα της Γαλλικής Nouvelle Vague των Γκοντάρ και Τριφό, βασισμένο εν πολλοίς στο φιλοσοφικό ρεύμα της φαινομενολογίας, τον καθιέρωσε παγκόσμια ως μεγάλη μορφή των γραμμάτων γενικότερα ενώ τον οδήγησε και στη Γαλλική Ακαδημία λίγο πριν το θάνατό του το 2008 σε ηλικία 86 ετών.
Σε αυτή την 3η σκηνοθετική δουλειά του που προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ένας άνθρωπος, ο Άνθρωπος που ψεύδεται, περιφέρεται αφηγούμενος πότε με στόμφο και πότε με σαγήνη την Ιστορία του, εμποδίζοντας συνεχώς το θεατή να ταυτισθεί με την αφήγησή του αλλά και με τα χαρακτηριστικά του. Μια συνεχής έλλειψη, μια πρόκληση προς την κοινή αντίληψη, μια κατάργηση του φιλμικού χωροχρόνου, αυτό το παιχνίδι παίζει συνεχώς με το θεατή ο Ρομπ-Γκριγιέ, που μοιάζει να κρύβεται ο ίδιος μέσα στον χαρακτήρα του αφηγητή. Προφανώς μια τόσο ανορθόδοξη ταινία είναι πολύ δύσκολο να γίνει αποδεκτή από το σύγχρονο κοινό που έχει γαλουχηθεί με το κλασσικό αφηγηματικό μοντέλο κινηματογράφου, μακριά από τους επαναστατικούς πειραματισμούς των 60s. Παραμένει όμως πολύ ενδιαφέρουσα για το νεότερο σινεφίλ κοινό που αγνοεί μεγάλα κομμάτια της κινηματογραφικής ιστορίας. Και βέβαια παραμένει σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτη και αγέραστη, με εκπληκτική ασπρόμαυρη φωτογραφία και μια τιτάνια ερμηνευτική προσπάθεια από τον θρυλικό Ζαν Λουί Τρεντινιάν για την οποία και βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Σήμερα που δεν παράγεται πλέον κινηματογραφική πρωτοπορία ευρείας διάδοσης όπως στη δεκαετία του 60, το έργο του Αλαίν Ρομπ-Γκριγιέ παραμένει ζωντανό, προκλητικό και έτοιμο για εξερεύνηση. Όσοι πιστοί σινεφίλ προσέλθετε.
Διανομή: New Star
Στις αίθουσες από 11.08.16
