Potop Redivivus – Η Πλημμύρα
Παραγωγή: Πολωνία/Σοβιετική Ένωση – 1974 (ψηφιακή αποκατάσταση 2014)
Διάρκεια: 186 λεπτά
Βαθμολογία: * * * *
Είδος: Ιστορικό Δράμα
Σκηνοθεσία: Jerzy Hoffman
Πρωταγωνιστούν: Daniel Olbrychski, Malgorzata Braunek, Tadeusz Lomnicki, Kazimierz Wichniarz, Wladyslaw Hancza, Leszek Teleszynski, Ryszard Filipski, Wieslawa Mazurkiewicz, Franciszek Pieczka, Krzysztof Kowalewski, Stanislaw Jasiukiewicz, Piotr Pawlowski.
Υπόθεση: Το 1648 τελειώνει ο 30ετής πόλεμος, ο χειρότερος πόλεμος που είχε γνωρίσει μέχρι τότε η Ευρωπαϊκή ήπειρος: Καθολικοί εναντίον Προτεσταντών, λιμοί, αποδεκατισμός, αποψίλωση της γης, 8 εκατομμύρια νεκροί-αριθμός τεράστιος σε σχέση με τον τότε πληθυσμό της Ευρώπης. Το 1655 η πανίσχυρη τότε προτεσταντική Σουηδική αυτοκρατορία με επικεφαλής τον Κάρολο Γουστάβο εισβάλλει στα εδάφη της Καθολικής Πολωνολιθουανικής Κοινοπολιτείας. Εκεί βρίσκει πρόθυμους συμμάχους για να εδραιωθεί αλλά και φανατικούς μαχητές που εναντιώνονται στην εισβολή. Ένας από αυτούς είναι και ο πολέμαρχος 'Αντζεϊ Κμίτσιτς, (Ντάνιελ Ολμπρίχσκι), άγριος και ατίθασος σαν λύκος με μορφή ανθρώπου, ατρόμητος αλλά και επιπόλαιος μέχρι τρέλας, με αισθήματα τρυφερά για την πριγκίπισσα Ολένκα που λατρεύει αλλά και με μίσος αδυσώπητο για όποιον του στέκεται εμπόδιο.
Πριν όμως στραφεί κατά των εισβολέων δεν είναι παρά ένας απλός τυχοδιώχτης που, αφού απόκτησε τιμές και δόξα στο πεδίο της μάχης, έρχεται στο εξοχικό των Μπιλέβιτς για να εκπληρώσει την τελευταία επιθυμία του μέντορα και προστάτη του, να γίνει δικαιούχος κληρονόμος του ζητώντας το χέρι της εγγονής του Ολένκα. Ωστόσο ο οξύθυμος χαρακτήρας του και οι άξεστοι, καβγατζήδες σύντροφοί του, τον βάζουν σε μπελάδες. Μετά από μια φονική συμπλοκή μετατρέπεται σε φυγά και περνά πολλά στάδια και περιπέτειες μέχρι να σταθεί στο πλευρό του πατριώτη Συνταγματάρχη Βολοντιγιόφσκι και μαζί να υπερασπίσουν τα ιερά και όσια του Πολωνικού έθνους, διώχνοντας τους εισβολείς.
Μια θρυλική ταινία, διάρκειας άνω των 5 ωρών, που έφθασε στις υποψηφιότητες του ξενόγλωσσου Oscar το 1975 είναι αυτή η Πλημμύρα, η μεγαλύτερη παραγωγή στην ένδοξη ιστορία της Πολωνικής κινηματογραφίας και μια από τις πιο δημοφιλείς και εμπορικές ταινίες όλων των εποχών στο πάλαι ποτέ Ανατολικό Μπλοκ (μιλάμε για πάνω από 60 εκατομμύρια εισιτήρια). Γιατί το Πολωνικό σινεμά, κατά την Κομμουνιστική Περίοδο, εκτός από τα σπάνια αριστουργήματα του Αντρέι Βάιντα, είχε να επιδείξει και τα επικά θεάματα του Γέρζι Καβαλέροβιτς και του άγνωστου στην Ελλάδα Γέρζι Χόφμαν, δημιουργού μεταξύ άλλων αυτής της επονομαζόμενης και «Εθνικής» ταινίας της Πολωνίας.
Αυτό το απρόβλητο στη χώρα μας Αιζενσταϊνικής πνοής πεντάωρο υπερθέαμα βασίζεται στο μεσαίο από τα τρία βιβλία του Νομπελίστα συγγραφέα Χένρικ Σιένκεβιτς που γράφτηκαν μεταξύ 1883 και 1888 και απαρτίζουν την ονομαστή Τριλογία του. Ο Σιένκεβιτς, γνωστός στη Δύση κυρίως από το θρυλικό Κβο Βάντις, δημιούργησε με την Τριλογία του ένα συναρπαστικό λογοτεχνικό ανάγνωσμα για το περασμένο μεγαλείο της Πολωνικής Αυτοκρατορίας αλλά και ένα από τα κορυφαία παγκοσμίως έργα, που σκιαγραφούν τον πολωνικό χαρακτήρα, την πολωνική νοοτροπία και κοσμοαντίληψη. Κλασσική λογοτεχνία του 19ου αιώνα ευτύχησε να μεταφερθεί με ακρίβεια και επικό ύφος στη μεγάλη οθόνη από τον ταλαντούχο Γέρζι Χόφμαν. Τεράστια παραγωγή για την εποχή της, εντασσόμενη στην τάση της δεκαετίας του 70 για μεγάλης διάρκειας ιστορικά υπερθεάματα (όπως το Novecento του Μπερτολούτσι στην Ιταλία) άφησε παγκόσμιο στίγμα και αποθεώθηκε από κοινό και κριτική. Χάρισε δε ένα μνημειώδη ρόλο στον ωραίο του Πολωνικού σινεμά Ντάνιελ Ολμπρίσκι, τον πιο διάσημο Πολωνό σταρ παγκοσμίως. Ο τίτλος «Πλημμύρα» ή ακριβέστερα Κατακλυσμός είναι το όνομα με το οποίο έμεινε γνωστή στην Ιστορία η Σουηδική εισβολή από το 1655 έως το 1658 που άφησε πίσω της «καμένη γη» και εκατομμύρια νεκρούς. Προφανώς μέχρι να φθάσει στη σύγχρονη ουδετερότητα η Σκανδιναβία πάτησε επί πολλών πτωμάτων. Έτσι, για να μην ξεχνιόμαστε. Περιέργως, στην Ελλάδα δεν προβλήθηκε ποτέ, ίσως επειδή το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο εκτυλίσσεται να είναι ξένο και αδιάφορο, ίσως λόγω της διάρκειας, ίσως λόγω των σχετικά άγνωστων συντελεστών και της τραχιάς γλώσσας.
Το 2012 αποφασίστηκε η ψηφιακή αναπαλαίωση της ταινίας και η δημιουργία μιας νεότερης βερσιόν, συντομότερης και πιο περιεκτικής, κοντά στις σύγχρονες αισθητικές αντιλήψεις. Το εγχείρημα, που επέβλεψε ο ίδιος ο Χόφμαν, ολοκληρώθηκε το 2014 και η ταινία λανσαρίστηκε με τον υπότιτλο Redivivus. Βέβαια όταν μειώνεις κατά το ένα τρίτο ένα έργο, όσο καλή δουλειά και να γίνει, σίγουρα δεν είναι το ίδιο. Έχουν αφαιρεθεί εκτεταμένα τμήματα της πλοκής και πιθανόν πολλές ηρωικές νύξεις για τους Ανατολικούς λαούς που αποτελούσαν μεγάλο μέρος της τότε Πολωνικής Αυτοκρατορίας (εκτεινόταν από τη Λετονία μέχρι τη Μολδαβία περιλαμβάνοντας σχεδόν όλες τις Βαλτικές χώρες, την Ανατολική Πολωνία, την Ουκρανία και τη Λευκορωσία). Μην ξεχνάμε και τις μεγάλες πολιτικές και θρησκευτικές αλλαγές που πέρασε η Πολωνία από το 1974, εποχή που άρχιζε να χαλαρώνει το κομμουνιστικό καθεστώς, μέχρι την σύγχρονη παλινόρθωση του Εθνικισμού και του Καθολικισμού αφού μεσολάβησε ένα 8ετές στρατιωτικό καθεστώς και ένας δικτάτορας που μισήθηκε όσο κανείς στη σύγχρονη Πολωνική Ιστορία. Παρόλα τα παραπάνω η ψηφιακή αναπαλαίωση είναι οπτικά εξαιρετική, η ιστορία παραμένει ένας συναρπαστικός συνδυασμός λαϊκών θρύλων και ιστορικής αναπαράστασης με μεγάλη ακρίβεια στα κουστούμια και στα σκηνικά και το σύνολο προσφέρεται για απόλαυση σε μεγάλη οθόνη!
Εξάλλου όπως δήλωσαν οι αρμόδιοι της New Star που διανέμει την ταινία, σύντομα θα παρευρεθεί σε κάποια προβολή ο ίδιος ο Χόφμαν ως επίσημος προσκεκλημένος, του οποίου και θα διανεμηθούν προσεχώς κάποιες παλιότερες ταινίες, ανάμεσα στις οποίες η ξεκαρδιστική μαύρη κωμωδία «Γκάγκστερς και Φιλάνθρωποι», καθώς και το τρίτο μέρος της επικής «Τριλογίας» του Σιένκεβιτς, «Ο Συνταγματάρχης Βολοντιγιόφσκι». Επίσης, σε ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ μετά τις 29 Σεπτεμβρίου θα παρουσιαστεί και η ΠΛΗΡΗΣ ΕΚΔΟΣΗ της ταινίας, συνολικής διάρκειας 315 λεπτών.
Διανομή: New Star
Προβάλλεται από 08.09.16. Αυτή την εβδομάδα στην Αλκυονίδα καθημερινά στις 20:00.
