Alone in Berlin – Μόνος στο Βερολίνο

Παραγωγή: Βρετανία/Γαλλία/Γερμανία - 2016

Διάρκεια: 103 λεπτά

Βαθμολογία: * * 1/2 

Είδος: Δράμα Εποχής

Σκηνοθεσία: Vincent Perez

Πρωταγωνιστούν: Daniel Brühl, Emma Thompson, Brendan Gleeson, Mikael Persbrand, Katharina Schüttler, Louis Hofmann, Godehard Giese, Lars Rudolph.

Υπόθεση: Βερολίνο, 1940. Η πόλη ζει στον αστερισμό του καθημερινού φασισμού. Ο Όττο και η Άννα Κουάνγκελ είναι ένα ζευγάρι μικροαστών που ζει σε ένα φτωχικό διαμέρισμα και προσπαθεί, όπως όλοι οι άλλοι, να αποφύγει τις κακοτοπιές και τις πολλές επαφές με τις ναζιστικές αρχές. Όταν, όμως, ο μοναχογιός τους σκοτώνεται στο μέτωπο, η απώλεια τους οδηγεί σε μια απίστευτη πράξη αντίστασης. Αποφασίζουν να γράφουν και να αφήνουν καρτ ποστάλ παντού στην πόλη, στην πίσω πλευρά των οποίων γράφουν αντιναζιστικά και αντιχιτλερικά συνθήματα, ρισκάροντας ακόμη και τη σύλληψη και τη σίγουρη εκτέλεση. Σύντομα, η καμπάνια τους πέφτει στην προσοχή ενός επιθεωρητή της Γκεστάπο και ένα φονικό παιχνίδι ξεκινά. Όμως, το παιχνίδι αυτό μόνο ενδυναμώνει την αποφασιστικότητα του Όττο και της Άννα, αλλά και την μεταξύ τους αγάπη, που φουντώνει καθώς ενώνονται στη χαμηλότονη προσωπική τους επανάσταση.

Είναι γνωστό ότι ο Χίτλερ αναρριχήθηκε στην εξουσία με δημοκρατικό τρόπο. Το τι έγινε μετά οφείλεται σύμφωνα με τους ιστορικούς και στη γενικότερη στάση του Γερμανικού λαού. Ήταν όμως όλοι οι Γερμανοί (ή τουλάχιστον αυτοί που είχαν μείνει στη Γερμανία) οπαδοί του καθεστώτος; Σύμφωνα με την ταινία του Γάλλου ηθοποιού Βενσάν Περέζ, που βέβαια βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, υπήρξαν πολλοί αντιφρονούντες απλοί άνθρωποι της διπλανής πόρτας που είτε δεν ήξεραν τι να κάνουν για να δηλώσουν την αντίθεσή τους μαρμαρωμένοι από την κρατική τρομοκρατία είτε ενήργησαν ατομικά και κρυφά όπως το ζεύγος Κουάνγκελ που βρήκε τον τρόπο να ξεσπάσει την οργή και τον πόνο του για την απώλεια του παιδιού του. Η ταινία θα μπορούσε να πάσχει από το σύνδρομο της μεγάλης Αγγλόφωνης παραγωγής όπου οι ηθοποιοί μιλούν με ξενική προφορά για να δώσουν τον τόνο της περιόδου και της χώρας. Και πράγματι στην αρχή ξενίζει αυτή η επιλογή που σταδιακά έχει αρχίσει να εγκαταλείπεται σε παρόμοιες ταινίες. Όμως το πρωταγωνιστικό ζευγάρι Γκλίσον και Τόμσον τυγχάνει να ανήκει στους επιφανέστερους αντιπρόσωπους της Βρετανικής ερμηνευτικής σχολής οπότε γρήγορα ξεπερνάμε το ακουστικό θέμα και παρασυρόμαστε στο υπαρξιακό δράμα τους. Ο πανταχού παρών τελευταία Ντάνιελ Μπρυλ βρίσκεται επίσης σε φόρμα στο ρόλο του αστυνομικού που έχει να αντιμετωπίσει την απειλή των Ες Ες καθώς προσπαθεί να διαλευκάνει το μυστήριο των αντεθνικών καρτ ποστάλ. Ο Βενσάν Περέζ αποδεικνύεται καλός σκηνοθέτης ηθοποιών (ηθοποιός εξάλλου και ο ίδιος) και βοηθούμενος από την άρτια καλλιτεχνική διεύθυνση χτίζει ένα εφιαλτικά απειλητικό Βερολίνο της καθημερινότητας που ζει και αναπνέει στον αστερισμό του φαιού τρόμου. Αν και λίγο αργή στην εξέλιξή της η ταινία κλιμακώνεται σε ένα συναρπαστικό φινάλε που ανεβάζει την αδρεναλίνη αλλά και τη συγκίνηση. Και το ρεζουμέ είναι: πόσες κάρτες βρήκαν παραλήπτη και πόσες κατέληξαν (από φόβο; από πατριωτισμό;) στα χέρια της αστυνομίας. Δυστυχώς η απάντηση είναι απογοητευτική…

Και λίγα trivia

Εξήντα χρόνια μετά από την δημοσίευσή του, το μυθιστόρημα του Χανς Φαλάντα «Alone in Berlin/ Every Man Dies Alone», που γράφτηκε ακριβώς μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και ήταν ένα από τα πρώτα αντιναζιστικά βιβλία, έγινε παγκόσμιο μπεστ-σέλερ και κέρδισε τον χαρακτηρισμό του «σπουδαιότερου βιβλίου που γράφτηκε ποτέ για την γερμανική αντίσταση απέναντι στους Ναζί» από τον συγγραφέα και ποιητή Πρίμο Λέβι, επιζήσαντα του Ολοκαυτώματος. Ο Φαλάντα βάσισε την ιστορία του σε πραγματικά αρχεία της Γκεστάπο που έπεσαν στα χέρια του μετά τον πόλεμο, για να μιλήσει για τη δύναμη του ανθρώπινου πνεύματος και του ανθρώπινου κουράγιου. Ο Βενσάν Περέζ ελπίζει η ταινία να βοηθήσει στην επούλωση των πληγών στη Γερμανία, πληγές που επιμένουν από τον πόλεμο μέχρι σήμερα. «Δεν νομίζω ότι είναι εύκολο να είσαι Γερμανός», εξηγεί. «Αλλά ήθελα να κάνω την ταινία γιατί δεν μιλάμε αρκετά για τους μη-Ναζί Γερμανούς. Η πρώτη χώρα που καταλήφθηκε από τους Ναζί ήταν η Γερμανία, ας μην το ξεχνάμε. Οι πρώτοι κρατούμενοι στο Νταχάου ήταν μέλη της αντιπολίτευσης. Είναι σημαντικό για μένα να ξέρω ότι η ταινία θα προκαλέσει συζητήσεις για αυτή τη μερίδα του πληθυσμού. Αλλά μπορείς να μιλήσεις γενικότερα, πέρα από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο – μπορείς να μιλήσεις γενικά για την αντίσταση. Μπορείς να μιλήσεις για όλα αυτά που μπορούν να κάνουν απλοί άνθρωποι σε ιδιαίτερες καταστάσεις».  Το ομώνυμο βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.

Διανομή: Odeon

Στις αίθουσες από 03.11.16