70ο Φεστιβάλ Καννών – Ο Χρυσός Φοίνικας «πήγε πλατεία» με το The Square
Την Κυριακή το βράδυ πραγματοποιήθηκε η απονομή των Βραβείων του 70ου Φεστιβάλ Καννών. Το Φεστιβάλ των Φεστιβάλ φέτος γιόρτασε τα 70 του χρόνια και ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του, ο πανίσχυρος μεσιέ Φρεμό, αντί για πυροτεχνήματα φρόντισε να «ζωντανέψει» τη γιορτή, οργανώνοντας μια σχεδόν πολεμική σύρραξη.
Από νωρίς ξεκίνησε φέτος στις Κάννες η «μάχη του Netflix», αφού στο διαγωνιστικό τμήμα περιλήφθηκαν και δύο παραγωγές της συνδρομητικής πλατφόρμας, η Κορεάτικη Okja και το Νεοϋρκέζικο The Meyerowitz Stories. Δύο ταινίες που άρεσαν πολύ αλλά…δεν είναι αυτό το θέμα. Το θέμα είναι ότι παράγοντες, κριτικοί και κοινό μοιράστηκαν σε δύο στρατόπεδα.
Από τη μία δυνάμεις του παραδοσιακού τρόπου προβολής ταινιών, με εμπροσθοφυλακή την πανίσχυρη ένωση Γάλλων αιθουσαρχών και με όπλο την αυστηρή Γαλλική νομοθεσία περί του τρόπου προβολής ταινιών στις αίθουσες και των διατάξεων για το χρονικό «παράθυρο» για την κατοπινή προβολή τους σε τηλεόραση και βίντεο. Η παράδοση βρήκε εξαιρετικό σύμμαχο στο πρόσωπο του Προέδρου της Κριτικής Επιτροπής του διαγωνιστικού Πέδρο Αλμοδόβαρ που στη συνέντευξη τύπου δήλωσε ξερά ότι δεν υπάρχει περίπτωση να βραβεύσει ταινία που δεν προορίζεται να προβληθεί σε κινηματογραφική αίθουσα. Όπερ και εγένετο!
Από την άλλη μια πολυεθνική του θεάματος που φέρνει νέα ήθη στον τρόπο διανομής του κινηματογραφικού προϊόντος (προσοχή όχι της ταινίας, υπάρχει θεμελιώδης διαφορά αντίληψης) και που θεωρητικά παρέχει μεγαλύτερη ευχέρεια σε μικρές ταινίες να φθάσουν σε ένα ευρύτερο κοινό που δεν έχει πρόσβαση σε κινηματογραφική αίθουσα. Αυτό τουλάχιστον κατέθεσε ως επιχείρημα υπεράσπισης το μέλος της κριτικής επιτροπής, Γουίλ Σμιθ, (ναι αυτός ο σούπερσταρ) που δήλωσε οικογενειακά φανατικός του Netflix. Επί της ουσίας φυσικά αυτή η πολεμική αναμέτρηση εικόνων έγινε για το χρήμα (τι πρωτότυπο) και τα μερίδια της αγοράς. Και μπορεί το Φεστιβάλ να έριξε λάδι στη φωτιά, μια με το Netflix και μια με την εισβολή του τηλεοπτικού θεάματος σε κινηματογραφικά χωράφια μέσω του αφιερώματος στο Twin Peaks του Ντέιβιντ Λιντς, ωστόσο ο Πέδρο και η επιτροπή του είπαν (προς το παρόν) την τελευταία λέξη.
Όσο και να δημιουργήθηκαν διάφορα θέματα όπως τα παραπάνω που απασχόλησαν τα Media και χωρίς να ασχοληθούμε με τα τετριμμένα, πάρτι, μπίζνες, κόκκινα χαλιά, η ουσία είναι ότι και φέτος η αφρόκρεμα του καλλιτεχνικού σινεμά παρέλασε από κάποιο τμήμα του Φεστιβάλ, σε πείσμα όλων όσων κηρύττουν το θάνατο της 7ης τέχνης και την παρελθοντολογία. Όσο θα υπάρχουν νέοι άνθρωποι με επείγουσες ανάγκες καλλιτεχνικής έκφρασης αλλά και παλιές καραβάνες που δεν καταθέτουν τα όπλα, τόσο θα υπάρχουν ταινίες που θα κάνουν αίσθηση και θα ξεχύνονται κάθε Μάη από την Κρουαζέτ σε ολόκληρη την υφήλιο.
Φέτος, τα προγνωστικά δεν ήταν καθόλου σίγουρα για την μοιρασιά των βραβείων από την Επιτροπή. Πολλές διαφορετικές ενδιαφέρουσες ταινίες κι άλλες τόσες ιδιαίτερες καλλιτεχνικές αντιλήψεις στα μέλη της επιτροπής (4 άνδρες και 4 γυναίκες αντίστοιχα πλην του Προέδρου). Η μοιρασιά όμως φέτος κατάφερε και να εκπλήξει σχετικά και να μην αφήσει παράπονα ή κατάφωρες αδικίες όπως έγινε πέρυσι με το Τόνι Έρντμαν.
Ο φετινός Χρυσός Φοίνικας απονεμήθηκε τελικά στην, αγγλόφωνη, αιχμηρή κοινωνική σάτιρα του Σουηδού Ρούμπεν Έστλουντ The Square. Υψηλή διανόηση, χρήμα και τέχνη και ένας κόσμος σε κρίση λίγο πιο πέρα. Δύο κόσμοι που αναμιγνύονται τυχαία με κωμικοτραγικά αποτελέσματα. Αρκετοί θεώρησαν έκπληξη αυτή τη βράβευση, όμως η ταινία πήρε εξαιρετικές κριτικές, άρεσε γενικότερα και μάλλον θα έπρεπε να μας υποψιάσει η προσθήκη της στο διαγωνιστικό πρόγραμμα σχεδόν την τελευταία στιγμή.
Την παραπάνω γενική αποδοχή δεν συνάντησε από την άλλη η νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου που μάλλον δίχασε και περιορίστηκε στο εξ ημισείας βραβείο σεναρίου, που κάποιοι στις Κάννες το λένε και βραβείο παρηγοριάς. Ωστόσο αυτή η βράβευση για τη νέα ιστορία των Λάνθιμου και Φιλίππου, μια αλλόκοτα σκοτεινή και αλληγορική κωμωδία που κατάφερε να είναι τουλάχιστον απροσδόκητη, γίνεται γερό ατού και εγγράφει υποθήκη για να επαναλάβει την οσκαρική υποψηφιότητα του διδύμου, του χρόνου. Το The Killing of a sacred deer επισης συνετέλεσε (μαζί βέβαια με τις άλλες φετινές εμφανίσεις της) στο να θεσπισθεί ένα ειδικό βραβείο για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ το οποίο απονεμήθηκε θριαμβευτικά στην πρωταγωνίστρια του Λάνθιμου Νικόλ Κίντμαν.
Οι παραπάνω ταινίες φυσικά και θα προβληθούν στις αίθουσες την επόμενη σαιζόν, αφού έχει ήδη εξασφαλισθεί η διανομή τους από την Feelgood Entertainment. Οψόμεθα συντόμως.
Το άλλο μεγάλο βραβείο, το Grand Prix της επιτροπής, δόθηκε στον μαχητικό Γάλλο Ρομπέν Καμπιλό, για το 120 battements par minute(120 χτύποι το λεπτό). Μια ματιά στην ιστορία της Γαλλικής Act Up και του αγώνα της στα 90s για την ουσιαστική καταπολέμηση του AIDS και ένα gay ρομάντζο στα χρόνια της χολέρας που ο διεθνής τύπος αποθέωσε. Η ταινία πήρε και το βραβείο της FIPRESCI (Διεθνούς Ένωσης Κριτικών) για το διαγωνιστικό τμήμα αλλά και τον Queer Φοίνικα!
Και το τρίτο σημαντικό βραβείο, το Βραβείο της Επιτροπής (Prix Du Jury) δόθηκε στο Nelyubov (Loveless) του Αντρέι Ζβιαγκίντσεφ (Λεβιάθαν), ένα εκρηκτικό κοινωνικό δράμα γύρω από ένα διαλυμένο ζευγάρι, την εξαφάνιση του παιδιού τους και το πισωγύρισμα μιας μεγάλης χώρας προς το μεσαιωνικό σκότος. Ίσως η απόλυτη κοινωνική ταινία της επόμενης χρονιάς.
Εκτός από τα παραπάνω απονεμήθηκαν πολλά ακόμη βραβεία, τα σημαντικότερα από τα οποία παρατίθενται αναλυτικά ως εξής:
Βραβείο Σκηνοθεσίας
Μια επιτροπή με τρεις γυναίκες σκηνοθέτιδες και ένα Πρόεδρο που εξειδικεύεται στις γυναικείες ηρωίδες, αποφάσισε φέτος το Βραβείο Σκηνοθεσίας να έχει γυναικείο άρωμα αφού το απένειμε στην Σοφία Κόπολα για το The Beguiled. Είναι η δεύτερη φορά που το μυθιστόρημα του Τόμας Κάλιναν μεταφέρεται στην οθόνη μετά τον Προδότη του Ντον Σίγκελ το 1971 με τον Κλιντ Ιστγουντ. Στη Βιρτζίνια του Αμερικάνικου Εμφύλιου ένας πληγωμένος στρατιώτης καταλήγει σε ένα οικοτροφείο Θηλέων με καταλυτικά αποτελέσματα. Αυτή τη φορά η γυναικεία οπτική του δράματος υπερισχύει και, σύμφωνα με όσους την είδαν, οι δύο ταινίες δεν έχουν κάποια αισθητική συγγένεια, δεν τίθεται θέμα remake. Η ταινία σηματοδοτεί και τη δεύτερη φετινή συνεργασία της Κίντμαν με τον Κόλιν Φάρελ, μετά την ταινία του Λάνθιμου.
Βραβείο Σεναρίου
Με τον Λάνθιμο και τον Ευθύμη Φιλίππου μοιράστηκε το βραβείο και η Λιν Ράμσεϊ για το You were never really here, σύγχρονη ιστορία ενός βετεράνου που προσπαθεί να σώσει ένα κορίτσι από τα κυκλώματα trafficking.
Βραβείο Ανδρικού Ρόλου
Απονεμήθηκε στον Xοακίν Φίνιξ που ερμήνευσε συγκλονιστικά τον παραπάνω ρόλο του βετεράνου στην ταινία της Ράμσεϊ και που δεν περίμενε καθόλου ότι θα βραβευθεί καθώς ανέβηκε να παραλάβει το βραβείο του απροετοίμαστος και με αθλητικά παπούτσια.
Ένας ρόλος που πιθανόν να οδηγήσει τον ιδιόρρυθμο σταρ στην τέταρτη οσκαρική του υποψηφιότητα του χρόνου και μια διπλή επιβράβευση για μια σπουδαία δημιουργό όπως η 48χρονη Σκωτσέζα Λιν Ράμσεϊ που επέστρεψε 6 ολόκληρα χρόνια μετά το «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν» και μετά την δικαστική διαμάχη με τους παραγωγούς του Jane Got a Gun το 2015.
Βραβείο Γυναικείου Ρόλου
Κάποια έκπληξη προκάλεσε η βράβευση της Ντιάν Κρούγκερ για το ρόλο μιας γυναίκας θύματος τρομοκρατικής ενέργειας στην νέα ταινία του αγαπημένου μας Φατίχ Ακίν Aus dem nichts (In the Fade). Η πανέμορφη Γερμανίδα σταρ επιστρέφει με έναν απαιτητικό ρόλο στη μητρική της γλώσσα και…σαρώνει.
Βραβείο Caméra d'Or
Η Χρυσή Κάμερα πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη απονεμήθηκε φέτος στην ταινία JEUNE FEMME (Montparnasse Bienvenüe) της Λεονόρ Σεράιγ.
Να σημειώσουμε ότι δυνατές παρουσίες του διαγωνιστικού τμήματος όπως το Happy End του Μίκαελ Χάνεκε και το L’Amant Double του Φρανσουά Οζόν έμειναν εκτός βραβεύσεων.
Το τμήμα Un Certain Regard (Ένα κάποιο βλέμμα)
Το Μεγάλο Βραβείο του τμήματος κέρδισε το Ιρανικό δράμα Lerd (A Man of Integrity) του Μοχάμαντ Ρασούλοφ. Το Βραβείο σκηνοθεσίας κέρδισε ο σεναριογράφος του Sicario και του Hell or high water Τέιλορ Σέρινταν για τη νέα του ταινία, παρόμοιου ύφους, με τίτλο Wild River. Το Βραβείο για την καλύτερη ηθοποιό απονεμήθηκε στην Γιασμίν Τρίνκα για τη Fortunata του Σέρτζιο Καστελίτο. Βραβείο καλύτερης ποιητικής αφήγησης δόθηκε στη νέα ταινία του Ματιέ Αμαλρίκ Barbara.
Τέλος το βραβείο της επιτροπής πήγε στη νέα ταινία του Μεξικανού Μισέλ Φράνκο Las Hijas de Abril.
Semaine de la Critique (Εβδομάδα της Κριτικής)
Το μεγάλο βραβείο του τμήματος πήγε στο Γαλλικό ντοκιμαντέρ Makala του Εμανουέλ Γκρας.
Με το βραβείο France 4 Visionary Award βραβεύτηκε το Gabriel and the Mountain του Fellipe Gamarano Barbosa
Quinzaine Des Realisateurs (Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών)
To βραβείο Art Cinema Award πήγε στο Αμερικάνικο δράμα της Κλοέ Ζάο The Rider.
Τα βραβεία FIPRESCI της διεθνούς κριτικής
Διαγωνιστικό: 120 battements par minute (120 χτύποι το λεπτό) του Robin Campillo
Un Certain Regard: Closeness του Kantemir Balagov
Quinzaine Des Realisateurs: The Nothing Factory του Pedro Pinho
Το Βραβείο, τέλος της Οικουμενικής Επιτροπής πήγε στο Radiance της Naomi Kawase.
Βραβεύτηκε επίσης με τον Queer Φοίνικα η ταινία του Robin Campillo (Μιλάμε, σάρωσε!)
Παρακάτω μια γεύση από τα πρώτα διαθέσιμα clips 7 trailers
The Square
The Killing of a sacred deer
Aus Dem Nichts
120 BPM
Loveless
