2017 μια πολύ Grand κινηματογραφική χρονιά

Άχαρο να κάνεις καλλιτεχνικό ταμείο στη μέση της χρονιάς, τουλάχιστον για μια χώρα όπως η Ελλάδα όπου η παραδοσιακή σεζόν εκτείνεται από Αύγουστο σε Αύγουστο. Τα ξαναείπαμε και πέρυσι αλλά οι λογιστές του Χόλιγουντ έχουν άλλη άποψη και κλείνουν ισοζύγια κάθε τέλος Δεκεμβρίου, αναγκάζοντας σε συμμόρφωση Ενώσεις Κριτικών και Καλλιτεχνών, παραγωγούς και διανομείς και όλη την κινηματογραφική κοινότητα.  

Το 2017 ήταν μάλλον μια καλή χρονιά, ίσως όχι όσο το 2016, όμως είχε τις χαρές του και το ενδιαφέρον του. Από τις πάνω από 300 νέες ταινίες που προβλήθηκαν στο εγχώριο εμπορικό κύκλωμα, καταλήξαμε μετά από μεγάλους δισταγμούς σε μια δεκάδα που μας ικανοποίησε απόλυτα.

  photo: Blade Runner 2049

  1. Blade Runner 2049. Μια ταινία που αγαπήθηκε και μισήθηκε ταυτόχρονα, που όλοι είχαν να πουν το κάτι τις τους και να τη συγκρίνουν με την ταινία που έφτιαξε το 1982 ο Ρίντλει Σκοτ και η οποία έχει περάσει τα 40 κύματα μέχρι να καταλήξει σήμερα να έχει τη μορφή που την κάνει να θεωρείται κλασσική. Ε λοιπόν για να συνέλθουμε! Ο Ντενί Βιλνέβ χρησιμοποίησε τη μυθολογία, την εικονογραφία και τους χαρακτήρες του Blade Runner για να συνθέσει μια εντελώς διαφορετική, μεγάλης κλίμακας και εκθαμβωτικής μεγαλοπρέπειας μελλοντολογική τραγωδία του ανθρώπινου είδους που δεν χρειάζεται κανένα remaster και καμιά αναθεώρηση για να θεωρείται από τώρα κλασσικό αριστούργημα. Οι διαφωνούντες ας επανέλθουν το 2049-να είμαστε καλά μέχρι τότε, όσοι είμαστε ακόμη ζωντανοί…
  2. Moonlight. Το Oscar καλύτερης ταινίας για το 2016 ήταν απλώς το επιστέγασμα μιας θριαμβευτικής πορείας προς το φως για ένα υποτιμημένο αλλά τεράστιας αξίας τμήμα του Αμερικάνικου πολιτισμού. Η μαύρη κουλτούρα σε όλη της τη λαμπρότητα έρχεται να αγκαλιάσει και να αναδείξει τη σημασία της διαφορετικότητας, να καταγγείλει την συνειδητή περιθωριοποίηση ενός λαού και να προτείνει έναν ξεχασμένο αυτοσεβασμό που οφείλει στον εαυτό του κάθε ανθρώπινο ον.  
  3. Mother! Ένα αλληγορικό παραλήρημα που εξαγρίωσε μεγάλη μερίδα του κοινού αλλά επιβεβαίωσε τη σκηνοθετική μαεστρία του Ντάρεν Αρονόφσκι και την τόλμη του να «κλείσει» την κοινωνικοπολιτική και θρησκευτική ιστορία του Δυτικού κόσμου σε έναν Οίκο του Θεού στη μέση του Παράδεισου όπου χάνει η μάνα το παιδί και ο Αδάμ τον Άβελ. Προς μελλοντική αναγνώριση σε ψυχραιμότερους καιρούς…
  4. The Killing of a sacred Deer (ο Θάνατος του Ιερού Ελαφιού). Η νέα καλλιτεχνική περίοδος του Γιώργου Λάνθιμου (και του Ευθύμη Φιλίππου) που ξεκίνησε με τον Αστακό, συνεχίζεται με αυτή την ιδιοφυή παραβολή περί Θεών, Δαιμόνων και του θεσμού της Αγίας Οικογένειας που δανείζεται στοιχεία από την αρχαία τραγωδία για να τα επανεγγράψει σε έναν μοντέρνο ψυχρό κόσμο που φέρνει στο νου το σινεμά του Κούμπρικ. Μεγάλες ερμηνείες από Κόλιν Φάρελ, Νικόλ Κίντμαν και Μπάρι Κίγκαν σε μια ταινία που μέχρι τώρα μάλλον θεωρείται αδικημένη στη μοιρασιά βραβείων και υποψηφιοτήτων. Εν αναμονή της Ακαδημίας…
  5. Coco: Η νέα ταινία της Pixar βάζει πολύ ψηλά τον πήχη του animation καθώς συνδυάζει ένα εκπληκτικό σενάριο βγαλμένο από τις λαϊκές παραδόσεις του Μεξικού με ένα εκθαμβωτικά πολύχρωμο θέαμα που ντύνεται με υπέροχη μουσική και τραγούδια. Αν και βασικός ήρωας είναι ένα παιδί, η ταινία ίσως και να μην αφορά το πολύ παιδικό κοινό αφού συχνά προσεγγίζει τον μακάβριο κόσμο του Τιμ Μπάρτον και της Νεκρής Νύφης του αν και το βασικό πνεύμα που περιδιαβαίνει τον κάτω κόσμο της ταινίας είναι αυτό του Φεντερίκο Φελίνι. Ένα Oscar μάλλον το ’χει στο τσεπάκι (να μη σου πω και δύο)…
  6. Nelyubov (Χωρίς Αγάπη). Αξίζει να ζεις σε ένα κόσμο όπου οι σχέσεις είναι ψεύτικες, εφήμερες και βασίζονται στο υλικό συμφέρον και το φόβο της μοναξιάς; Όπου βασικός συνδετικός ιστός της κοινωνίας είναι η υποκρισία και ο ψυχρός υπολογισμός; Όχι αποφασίζει ο μικρός πρωταγωνιστής της συγκλονιστικής ταινίας του Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ και γίνεται κυριολεκτικά άφαντος, αφήνοντας κάποιους σταυροφόρους της ανιδιοτελούς προσφοράς να τον αναζητούν. Η κορυφαία κοινωνική ταινία της χρονιάς!
  7. Dunkirk. H νέα ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν, πέρα από τα μεγάλα τεχνικά της επιτεύγματα, εξυψώνει με θαυμαστό τρόπο το φρόνημα ανθρώπων που μπορεί να έχασαν τη μάχη αλλά δεν έχασαν τον πόλεμο γιατί κράτησαν την ατομικότητά τους και την αξιοπρέπειά τους μπροστά σε μια απρόσωπη πολεμική μηχανή εξόντωσης και επιβολής. Πάνω από όλα όμως είναι ένα αφηγηματικό θαύμα ανασύνθεσης του κινηματογραφικού χρόνου που απαιτεί πάνω από μια θέαση για να εκτιμηθεί σε όλο του το μεγαλείο.
  8. The Square. Ο Χρυσός Φοίνικας των Κανών και απόλυτος θριαμβευτής των Ευρωπαϊκών Βραβείων οδεύει ολοταχώς προς το Oscar καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Δυόμιση ώρες υποδόριας αποδόμησης της σύγχρονης Δυτικής Τέχνης από τον Ρούμπεν Έστλουντ με έναν πρωταγωνιστή όνομα και πράμα Μπανγκ! (Claes Bang).  
  9. Dede. Η πιο ευχάριστη κινηματογραφική έκπληξη του 2017 είναι μια συναρπαστική τοιχογραφία μιας απομονωμένης παραδοσιακής κοινωνίας των βουνών του Καυκάσου η οποία οδηγείται στην τραγωδία μέσα από την αυστηρή προσήλωση στις παραδόσεις που ρυθμίζουν από αιώνες τη σκληρή διαβίωση της κοινότητας. Από την Μάριαμ Χατσβάνι, μια 30χρονη νέα δημιουργό που υπόσχεται ένα λαμπρό κινηματογραφικό μέλλον…
  10. Lucky. Η καλύτερη ταινία που ΔΕΝ έκανε ο Τζιμ Τζάρμους τα τελευταία χρόνια είναι το λιτό σκηνοθετικό ντεμπούτο του αγαπημένου καρατερίστα Τζον Κάρολ Λιντς με τον επίσης αγαπημένο Χάρι Ντιν Στάντον, στην έσχατη κινηματογραφική του έξοδο, να υποδύεται έναν μοναχικό φιλόσοφο της καθημερινότητας σε ένα μακρινό χωριό της ερήμου κάπου στα σύνορα με το Μεξικό. Μια μαγική στιγμή για τον Ανεξάρτητο αμερικάνικο κινηματογράφο.

 photo: Dede

Αυτές και άλλες 20 τουλάχιστον ταινίες (Η ψυχή και το Σώμα, Baby Driver, 120 Χτύποι το Λεπτό, Loving Vincent, Beauty and the Beast, Το Δίχτυ, Star Wars the Last Jedi, I am not your Negro, American Made, Una Mujer Fantastica, Get Out, It, The Beguiled, Battle of the Sexes, Split, Hell or High Water, Η άλλη όψη της ελπίδας, Reparer les vivants, Νυκτόβια Πλάσματα και πολλές άλλες) μας έφτιαξαν τις μέρες (και τις νύχτες).

Τίποτα όμως δεν έχει κλείσει οριστικά αφού δεν έχουμε δει φημισμένες φετινές ταινίες όπως το The Post, το Three Billboards outside Ebbing Missouri και Call me by your name. Οι απολογισμοί είναι απλά χρήσιμοι λόγοι για να μην ξεχνιόμαστε…

Πέρα από τις ταινίες η χρονιά σημαδεύτηκε και από μεγάλα γεγονότα και ανατροπές αλλά ας μην αρχίζουμε εδώ. Θα τα πούμε κάποια λιγότερο εορταστική στιγμή. Προς το παρόν διαβάστε περισσότερα για τις ταινίες στα επιμέρους άρθρα του Grandmagazine .

Καλή κινηματογραφική χρονιά and may the Oscar be with you (και με τις ταινίες που προτιμάτε).

Τάσος Ντερτιλής