Kona fer í stríð (Woman at War) - Γυναίκα σε Πόλεμο

Παραγωγή: Ισλανδία/Γαλλία/Ουκρανία – 2018 

Διάρκεια: 101 λεπτά 

Είδος: Δραματική Περιπέτεια 

Βαθμολογία: _{* * * ½} 

Σκηνοθεσία: Benedikt Erlingsson 

Πρωταγωνιστούν: Halldóra Geirharðsdóttir, Jóhann Sigurðarson, Juan Camillo Roman Estrada, Jörundur Ragnarsson, Sólveig Arnarsdóttir. 

Η 50χρονη Χάλλα από το Ρέικιαβικ, αξιοσέβαστη διευθύντρια χορωδίας, κρύβει ένα πολύ επικίνδυνο μυστικό: πίσω από το γλυκό της χαμόγελο κρύβεται μια παθιασμένη ακτιβίστρια που έχει ξεσηκώσει τις κυβερνητικές υπηρεσίες με απανωτά σαμποτάζ ενάντια στην τοπική βιομηχανία αλουμινίου. Καθώς η μοναχική της σταυροφορία για την προστασία της φύσης της χώρας της και των συνανθρώπων της εξελίσσεται, η Χάλλα λαμβάνει ένα απρόσμενο γράμμα που ανατρέπει όλα όσα είχε προγραμματίσει, καθώς θα κληθεί να πάρει τη σημαντικότερη, και μη αναστρέψιμη, απόφαση στη ζωή της… 

Μια δραματική περιπέτεια, ένα ακτιβιστικό θρίλερ, μια μαύρη κωμωδία ή μια φέτα αληθινής ζωής τραβηγμένης σε σουρεαλιστικά άκρα; Όλα αυτά μπορούν να ειπωθούν για την δεύτερη ταινία του Μπένεντικτ Έρλινγκσον, η θριαμβευτική φεστιβαλική πορεία της οποίας την έφερε από τα ημιορεινά της Ισλανδίας στα πέρατα της Ευρώπης και του Κόσμου, καταλήγοντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που την τίμησε με το φετινό του Βραβείο LUX. Μια πολύ τολμηρή κίνηση για ένα τέτοιο θεσμό να βραβεύει έναν, χαμηλότονο μεν πλην ουσιαστικό, ύμνο στον περιβαλλοντικό ακτιβισμό.

Η Χάλλα είναι μια γυναίκα ελεύθερη, συνειδητοποιημένη, ανεξάρτητη και υπεύθυνη, τυπικό φιλελεύθερο δείγμα Σκανδιναβικού προτεσταντισμού. Μόνο που δική της θρησκεία είναι το περιβάλλον, η φύση, το χώμα το ίδιο που συχνά πυκνά ξαπλώνει πάνω του να ξεκουραστεί από τους διώκτες της. Η αγωνία της για τη φύση είναι ένα είδος μητρικού φίλτρου που βρίσκει διέξοδο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και των όχι και τόσο σκοτεινών μηχανισμών που συνδέουν κρατικές υπηρεσίες με τους περιβόητους «επενδυτές». Αν η Ισλανδία είναι ένα είδος Πανδώρας του Άβαταρ τότε η Χάλλα είναι η μεγάλη Ιέρεια της Έϊβα, ταγμένη στην προστασία της μητέρας φύσης. Είναι όμως η λύση η ανάληψη ατομικής δράσης; Ο τρόπος με τον οποίο ο Έρλινγκσον παρουσιάζει τον αγώνα της ηρωίδας του με τη μουσική ορχήστρα να τη συνοδεύει ζωντανά σε κάθε της βήμα, αποστασιοποιεί τον θεατή από τα δρώμενα και υπογραμμίζει το σουρεαλιστικό χαρακτήρα του εγχειρήματος και τη δονκιχωτική φύση της δράσης της. Αν υπήρχαν και ανεμόμυλοι αντί για γκέιζερ η Χάλλα θα ήταν γνήσιος αναρχικός απόγονος του Δον Κιχώτη.

Σε μια ταινία που τα όρια ανάμεσα στο τι είναι συντήρηση και τι πρόοδος είναι συζητήσιμα, υπάρχουν πολλές ακόμη μικρές λεπτομέρειες και ανατροπές της πλοκής τις οποίες καλύτερα να μην εκθέσουμε σε βάρος της απόλαυσης του θεατή. Μπορούμε όμως να πούμε ότι soundtrack και φωτογραφία τα «σπάνε» κυριολεκτικά. Και είναι τόσο όμορφη η Ισλανδία! 

Διανομή: Weird Wave 

Στις αίθουσες από 24.01.19 

Παρακάτω ακολουθεί ένα απόσπασμα από τα Production Notes σχετικά με τη χρήση της μουσικής στην ταινία 

ΤΑΙΝΙΑ, ΟΡΧΗΣΤΡΑ και ΧΟΡΩΔΙΑ

Η ταινία μας είναι η ιστορία μιας ηρωίδας. Η ηρωίδα μας είναι μουσικός. Η ηρωίδα μας σώζει τον κόσμο. Η ταινία έχει μουσική. Οι μουσικοί που παίζουν τη μουσική φαίνονται στην κάμερα.

Πρόκειται για τις εσωτερικές δυνάμεις που μάχονται την ψυχή της ηρωίδας. Γιατί;

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως οι δημιουργικοί άνθρωποι έχουν κυριευτεί από κάποιο δαιμόνιο ή πως τους ακολουθεί κάποιος δαίμονας που τους εμπνέει με καλές ιδέες. Γι’ αυτό, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, η διάνοια του Σωκράτη οφειλόταν στο δαιμόνιό του. Ένα δαιμόνιο μπορούσε να είναι ένα είδος μούσας, η οποία ψιθυρίζει καλές συμβουλές στο αυτί του κάθε ήρωα. Στη Ρώμη, αυτή η ιδέα αποδιδόταν στη διάνοια που είχε ο κάθε άνθρωπος, η οποία, ως άλλος φύλακας άγγελος, τον ακολουθούσε σε όλη του τη ζωή, από την κούνια έως και τον τάφο.  Κάποιοι Ρωμαίοι ήταν λιγότερο τυχεροί σε σχέση με άλλους αναφορικά με τη διάνοια που τους τύχαινε και γι’ αυτό και οι ίδιοι απέδιδαν κάθε κακοτυχία ή αναποδιά που τους συνέβαινε σε εκείνη.

Οι μουσικοί και η ουκρανική χορωδία αποτελούν ένα είδος τέτοιων δαιμονίων, που προσπαθούν να εμφυσήσουν στην ηρωίδα μας θάρρος, δύναμη και καλές ιδέες. Και ακριβώς όπως ο ελληνικός χορός (στις αρχαίες τραγωδίες) έτσι κι εκείνοι απευθύνονται τόσο στην ηρωίδα όσο και στο κοινό και υπογραμμίζουν σημαντικές αποφάσεις με κάποια δυναμική χορογραφία.

Αλλά υπάρχει κι άλλος ένας λόγος που ήθελα να φαίνονται οι μουσικοί στην ταινία κι αυτό έχει να κάνει με την ιδέα της «αποστασιοποίησης», μια έννοια που έχει αποδοθεί στον Μπέρτολτ Μπρεχτ, αλλά η οποία έχει μακρά ιστορία στο χώρο του θεάτρου και της ψυχαγωγίας.

Με άλλα λόγια, κάθε φορά που ένας μουσικός παίζει το μουσικό θέμα μπροστά στην κάμερα είναι σαν να θέτει ο δημιουργός εισαγωγικά στη συγκεκριμένη σκηνή, προκειμένου να μας υπενθυμίσει πως βρισκόμαστε στο σύμπαν μιας μυθοπλασίας και πως, πίσω από όλα όσα διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια μας, υπάρχει ένα μήνυμα ή ένα συμπέρασμα στο οποίο το κοινό οφείλει να καταλήξει με βάση το θέαμα που παρακολουθεί. Θα λέγαμε πως, με αυτόν τον μηχανισμό, θέλω να έρθω σε μια συμφωνία με το κοινό αναφορικά με το είδος της ταινίας που παρακολουθεί και τους κανόνες, τους οποίους αυτή ταινία ακολουθεί.

Είναι η ιστορία μιας ηρωίδας σε έναν κόσμο κορεσμένο από ιστορίες για ήρωες που σώζουν τον κόσμο. Ανήκω στη μερίδα εκείνη του κοινού που, πιθανώς, να χρειάζεται κάποιο χέρι βοηθείας προκειμένου να αφεθεί και να απολαύσει μια τέτοιου είδους ιστορία.