Capharnaüm – Καπερναούμ

Παραγωγή: Λίβανος/Γαλλία/ΗΠΑ – 2018 

Διάρκεια: 126 λεπτά 

Είδος: Δράμα 

Βαθμολογία: _{* * * * ½} 

Σκηνοθεσία: Nadine Labaki 

Πρωταγωνιστούν: Zain Al Rafeea, Yordanos Shiferaw, Boluwatife Treasure Bankole, Kawsar Al Haddad, Fadi Kamel Yousef, Haita 'Cedra' Izzam, Alaa Chouchnieh, Nadine Labaki, Elias Khoury. 

Σε μια αίθουσα δικαστηρίου στη Βηρυτό παρουσιάζεται αλυσοδεμένος ο Ζάιν, ένας 12χρονος πρόσφυγας από τη Συρία καταδικασμένος σε φυλάκιση, και καταθέτει μήνυση εναντίον των γονιών του «Επειδή με έφεραν στον κόσμο!». Είναι η κατάληξη μιας ζοφερής πραγματικότητας με άθλιες συνθήκες διαβίωσης των παιδιών και παντελή ανικανότητα των γονιών τους να τα φροντίζουν και να τα προστατεύουν. Αντιμέτωπος με αδιανόητες δυσκολίες και εμπόδια, ο μικρός Ζάιν θα ξεκινήσει μια τρομακτική περιπλάνηση για να αναζητήσει την δική του ταυτότητα, μέσα στον αμείλικτο κόσμο που έχουν φτιάξει γι’ αυτόν οι μεγάλοι. Μέσα στο χάος της κατακρημνισμένης Καπερναούμ, του σημερινού καταρρακωμένου κόσμου, θλιβερό αποτέλεσμα των πολέμων και της παγκοσμιοποίησης.   

Κατά Ματθαίον 11,23: «καὶ σὺ Καπερναούμ, ἡ ἕως τοῦ οὐρανοῦ ὑψωθεῖσα, ἕως ᾅδου καταβιβασθήση· ὅτι εἰ ἐν Σοδόμοις ἐγενήθησαν αἱ δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν σοί, ἔμειναν ἂν μέχρι τῆς σήμερον». Κι έτσι έχασε τη χάρη του Θεού η Καπερναούμ η αγαπημένη πόλη του Ιησού και κατακρημνίστηκε και δεν έμεινε λίθος επί λίθου. Κι έφθασε το όνομά της να είναι συνώνυμο με το χάος, την πτώση και την παρακμή. Σαν τον σύγχρονο κόσμο που αφήνει μικρά παιδιά να σέρνονται μόνα κι απροστάτευτα στους δρόμους, αθώα θύματα της παγκοσμιοποίησης και των πολέμων, παράπλευρες απώλειες ενός κόσμου που δεν τους ρώτησε κανένας αν ήθελαν να ζήσουν σ αυτόν όπως ο μικρός ήρωας της ταινίας που μηνύει τους γονείς του γιατί τον έφεραν σ αυτή τη ζωή.  Μέσα στο χάος όμως και τις τενεκεδένιες γειτονιές των αόρατων παρανόμων, η στάση ζωής του Ζαϊν είναι ένα μικρό θαύμα. Γιατί τι άλλο, από το θαύμα της αγάπης, από μια έμφυτη ενσυναίσθηση, να παρακινεί αυτή την αδύναμη αλλά αποφασισμένη παιδική ύπαρξη να αγωνισθεί, να πάρει τη ζωή στα χέρια του, να γίνει προστάτης των αδύνατων και τιμωρός του κακού.

Συγκλονιστικό είναι η λέξη-κλειδί για την τρίτη σκηνοθετική δουλειά της Λιβανέζας σταρ Ναντίν Λαμπακί που με το βαθιά ανθρωπιστικό της βλέμμα πάνω σε μια προδομένη παιδική αθωότητα αποδεικνύει ότι το πανέμορφο πρόσωπό της είναι απλά ο καθρέφτης της ακόμη πιο όμορφης ψυχής της. Έξη μήνες ανάμεσα στις παράγκες με την κάμερα στο χέρι, τεράστιος όγκος υλικού, ένας άθλος το γύρισμα αλλά και το μοντάζ αυτής της παιδικής Οδύσσειας όπου η Ιθάκη αναζητείται στην αίθουσα ενός δικαστηρίου ανάμεσα σε πικρές αλήθειες και δάκρυα.  

Συγκλονιστικός και ο νεαρός πρωταγωνιστής της Λαμπακί, βγάζει από μέσα του και καταθέτει στην οθόνη όλη την πρόωρα αποκτημένη σοφία του δρόμου των 12 χρόνων του αλλά και κάτι άλλο: το πηγαίο ταλέντο του μπροστά στο φακό που τον κάνει να επανεφεύρει τον εαυτό του κάτω από το τρυφερό βλέμμα της Λαμπακί, ακόμη και χωρίς να έχει λάβει κάποια μόρφωση αφού όπως δήλωσε η σκηνοθέτης τόσο ο πρωταγωνιστής της όσο και το υπόλοιπο καστ ουσιαστικά ξαναζούν μπροστά στο φακό τις εμπειρίες της ζωής τους. Ποιο σπίτι, ποιο σχολείο, ποια κανονικότητα για αυτό το παράλληλο σύμπαν των εκατοντάδων εκατομμυρίων  ανθρώπων σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, αυτό το αόρατο για μας «κράτος αδίκου» που προσπερνάμε στο δρόμο, στο φανάρι, στην αγορά. 

Το κλασσικό Χαμίνι του Τσάπλιν συναντά τα αγόρια του Ντε Σίκα της Sciuscia σε ένα καινοφανές δείγμα παγκοσμιοποιημένου νεορεαλισμού, γεμάτου μελαγχολία, βουβή οργή αλλά και πείσμα και αντίσταση που ξεκινά από το δράμα για να καταλήξει στο θαύμα. Όπως θαύμα ήταν και η σύλληψη και ολοκλήρωση της ταινίας. Το αποτέλεσμα δεν δικαίωσε απλώς καλλιτεχνικά τους συντελεστές της αλλά και επί της ουσίας αφού με τη συμμετοχή της ταινίας και τη βράβευση στο Φεστιβάλ Καννών, άνοιξε το δρόμο της αναγνώρισης για τους ερασιτέχνες ηθοποιούς που μέχρι τότε περιφέρονταν νομικά ανύπαρκτοι. Και όχι μόνο για αυτούς αλλά και για την ίδια τη σκηνοθέτη που σε σχετικά ερώτηση απάντησε τα εξής: «Η ταινία αυτή μου άλλαξε τη ζωή. Με άλλαξε ως άνθρωπο. Άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο βλέπω τα πάντα - αυτή η αίσθηση ενοχής που δεν σε αφήνει ποτέ. Δεν μπορείς να μείνεις ίδιος. Είναι σαν να μην έχεις δικαίωμα να είσαι ευτυχισμένος πια, σαν να μην έχεις δικαίωμα να έχεις μια φυσιολογική ζωή όταν έχεις βιώσει κάτι τέτοιο από τόσο κοντά. Σε αλλάζει για πάντα.» 

Βραβείο Κριτικής Επιτροπής και Οικουμενικό Βραβείο στο Φεστιβάλ Καννών, υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα αλλά και για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας. Θα ραγίσει καρδιές… 

Διανομή: Rosebud 21. σε συνεργασία με την Seven Films 

Στις αίθουσες από 14.02.19