60ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Ένα Υστερόγραφο

 ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΕΝΑ 

4 ημέρες έχουν περάσει μόνο από τη στιγμή που χαμήλωσαν τα φώτα και η διαμαντένια επέτειος του Φεστιβάλ πέρασε στην Ιστορία, και η μεθεόρτια μελαγχολία κάνει ακόμη τη δουλειά της. Το φετινό Φεστιβάλ ήταν αυτό ακριβώς που υποσχέθηκε: μια γιορτή του ανεξάρτητου κινηματογράφου με 201 ταινίες μεγάλου μήκους και 59 μικρού από 59 χώρες! Το φετινό concept του διαγωνιστικού τμήματος, το overview effect, ήταν ομολογουμένως επιτυχημένο και χώρεσε κάτω από τη μαρκίζα 14 ταινίες, από εξαιρετικές μέχρι επαρκείς αλλά πάντοτε ενδιαφέρουσες και οπτικά εντυπωσιακές. Μπορεί να μην συμφωνεί κανείς πάντα με όλα τα βραβεία (και πώς να συμφωνεί όταν μια ταινία όπως οι Monos  αγνοείται παντελώς) αλλά έτσι πάει το πράγμα αφού οι βραβεύσεις είναι ανθρώπων έργα… Εξάλλου ποιος θυμάται τίτλους και τιμές στο πέρασμα του χρόνου. Να μείνουν μόνο οι ταινίες είναι το ζητούμενο…

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ

Τα καλά νέα (τα πολύ καλά νέα) είναι ότι φέτος είδαμε ελληνικές ταινίες που πράγματι αξίζει να μείνουν. Ταινίες που μπορούν με άνεση να σταθούν σε διεθνές επίπεδο όπως, το ιλιγγιώδες και τολμηρό «Θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών», ο απίστευτα διασκεδαστικός και ταυτόχρονα ανατρεπτικός «Απόστρατος», το πνευματώδες και εμπνευσμένο φιλμ του Γιώργου Γεωργόπουλου με τον λατρεμένο τίτλο-σιδηρόδρομο «Δεν θέλω να γίνω δυσάρεστος, αλλά πρέπει να µιλήσουµε για κάτι πολύ σοβαρό», το ατμοσφαιρικό «Ζίζοτεκ» του Βαρδή Μαρινάκη, το φευγάτο «Cosmic Candy» της Ρηνιώς Δραγασάκη, η εκρηκτική «Ανάκριση» του Παναγιώτη Πορτοκαλάκη με μια ανεπανάληπτη Πηνελόπη Τσιλίκα, η αγαπημένη της διεθνούς και εγχώριας κριτικής ελληνοκυπριακή «Πολιορκία της Οδού Λιπέρτη» με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη, η νέα υποβλητική δημιουργία του Βασίλη Μαζωμένου «Εξορία» με τον ηθοποιό-σκηνοθέτη Στέφανο Κακαβούλη σε μια σωματική ερμηνεία με τεράστιες απαιτήσεις και βέβαια η γλυκόπικρη Winona, η ωραιότερη μέχρι σήμερα δημιουργία του The Boy. Αλλά και το σκυθρωπό low budget «To Θολάμι» του Βασίλη Νούλα που συνδύαζε ένα κλασσικό διήγημα του Νίκου Κάσδαγλη για την τρομοκρατία με το ύφος του γιαπωνέζικου νουάρ των 60s, το ατμοσφαιρικό Entwined που επιχείρησε να επενδύσει με horror ατμόσφαιρα, μια ιστορία βασισμένη σε δημώδεις παραλογές με στοιχειά και η εντυπωσιακή οπτικά Περσεφόνη που επιχείρησε να συνδυάσει αρχαίους μύθους και μοντέρνα τέχνη είχαν κάτι να πουν. Ταινίες έχουμε λοιπόν, σύστημα δεν έχουμε!

Πόσες από τις παραπάνω θα βρουν άραγε διανομή και πόσες λιγότερες θα βρουν το κοινό τους. Είναι ήρωες οι δημιουργοί του σινεμά σ αυτή τη χώρα τελικά. Στη χώρα που όλοι υπόσχονται στούντιο και επενδύσεις και ανάπτυξη και του σινεμά το γάλα. Προς το παρόν κρατάμε μικρό καλάθι για τις εξαγγελίες. Seeing is Believing όπως λένε πέραν του Ατλαντικού, μη μας κακομάθουν με τις υπερπαραγωγές και γίνουμε Χόλιγουντ των Βαλκανίων και μετά ποιος μας πιάνει. Ας τα αφήσουμε όμως αυτά γιατί άκρη δεν πρόκειται να βρούμε μέχρι να  ξεκαθαρίσει το τοπίο και ας επιστρέψουμε στα καλά του Φεστιβάλ του οποίου τα υπόλοιπα τμήματα διέθεταν επίσης δυνατούς τίτλους.

ATLANTIS

Τόσο οι Ανοιχτοί Ορίζοντες όσο και οι Ματιές στα Βαλκάνια έκαναν πολλά sold out με ταινίες όπως το βραβευμένο Κροάτικο «Μα τι κόσμος» αλλά και η «Ατλαντίδα» του Βαλεντίν Βαζιάνοβιτς με μια sci fi μελλοντική Ουκρανία να έχει μετατραπεί σε ένα εφιαλτικό no man’s land που θα ζήλευε και ο Ταρκόφσκι.

 

Αλλά και τα πειραματικά τμήματα όπως το Another Take και το Film Forward διέθεταν αξιόλογα δείγματα πρωτοποριακού σινεμά. Που αλλού μπορεί κανείς να δει ένα τόσο πρωτότυπο πείραμα όπως το «Μη νομίζεις πως θα ουρλιάξω» του Φρανκ Μποβέ, ένα αυτοβιογραφικό αφήγημα μελαγχολίας πάνω σε ενσταντανέ εκατοντάδων ταινιών, σε ένα εντυπωσιακά επιτυχημένο κολάζ που υπογραμμίζει τη διαχρονική συναισθηματική δύναμη της 7ης τέχνης. Ή να ανακαλύψει ασπρόμαυρα διαμάντια όπως η «Σκανδιναβική Σιωπή» από την Εσθονία με την γοητευτική τριπλή της αφήγηση μιας δραματικής οικογενειακής επανένωσης. 

 

Εξαιρετικές εντυπώσεις άφησε ο ανεπανάληπτος Τζον Γουότερς, τιμώμενο πρόσωπο του Φεστιβάλ, τόσο με το show του όσο και με το επιτυχημένο masterclass που παρέδωσε αλλά και ο Τζον Μαυρουδής που σχεδίασε την φετινή οπτική ταυτότητα του Φεστιβάλ.

Ένα Φεστιβάλ πιο λειτουργικό από κάθε άλλη φορά, με ένα πολύ οργανωμένο Αρχηγείο-Γραφείο Τύπου και με ανθρώπους που φάνηκε ότι αγαπούσαν και απολάμβαναν κι αυτοί μαζί με το κοινό αυτό το εν πολλοίς δικό τους δημιούργημα. Το μεγάλο και δύσκολο στοίχημα της ευρύτερης αναγνώρισης από τους Θεσσαλονικείς αυτού του σπουδαίου για την πόλη θεσμού δεν κερδήθηκε βέβαια ούτε φέτος αλλά φάνηκε να διευρύνεται η βάση των πιστών του Φεστιβάλ, με πολλά sold out και με πλήθος κόσμου να παρακολουθεί τις παράλληλες εκδηλώσεις όπως η σπουδαία έκθεση για τον εικαστικό Νίκο Κούνδουρο. Κι αν το σήμα κατατεθέν του Φεστιβάλ ήταν οι προσωπογραφίες του Τζον Μαυρουδή και τα γλυκύτατα σποτάκια του Βασίλη Κεκάτου, το πρόσωπο που έκλεψε την παράσταση στο Ολύμπιον στην έναρξη και τη λήξη ήταν η πανέμορφη Σκάρλετ Τζοχάνσον που πρωταγωνίστησε στις ταινίες έναρξης (Marriage Story) και λήξης (Jo Jo Rabbit). 

 

Η Αγορά και τα Crossroads αποδείχτηκαν δυναμικοί θεσμοί με ουσία και προοπτική, συγκεντρώνοντας ανθρώπους του κινηματογράφου από όλη την Ευρώπη που συζήτησαν, ενημερώθηκαν και παρουσίασαν τα σχέδια τους ενώ και οι εγχώριοι θεσμοί ΕΚΟΜΕ και ΕΚΚ ήταν εδώ για να παρουσιάσουν τα νέα τους σχέδια. Το σημαντικότερο ήταν η νέα δράση της Αγοράς Meet the Future με τη συμμετοχή της νέας γενιάς των Ελλήνων δημιουργών, ένα φυτώριο που γρήγορα θα αρχίσει να αποδίδει καρπούς.

ΟΙ ΜΟΝΟΣ

Εξάλλου η φετινή πρωτοτυπία με την κυκλοφορία ενός ΚΟΜΙΚ για το Φεστιβάλ, για όλα αυτά που συνθέτουν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης συνεχίστηκε και στην τελετή έναρξης όπου παρουσιαστές ήταν οι ήρωες αυτού του κόμικ, μια πολύ εμπνευσμένη κίνηση που έδωσε το έναυσμα για το κυνήγι της ταινίας που ακολούθησε τις επόμενες 11 ημέρες. Ημέρες γεμάτες ταινίες, συζητήσεις, τρέξιμο, υπέροχα Parties και μπόλικη πανέμορφη Θεσσαλονίκη.

Η μεγαλύτερη Ελληνική γιορτή του σινεμά στην πιο γοητευτική πόλη του Ελληνικού Βορρά. Μακάρι το θετικό κλίμα να συνεχισθεί και να ενισχυθεί στο επόμενο 61ο Φεστιβάλ του 2020!