El espíritu de la colmena - Το πνεύμα του μελισσιού

Παραγωγή: Ισπανία 1973 

Διάρκεια: 98 λεπτά

Είδος: Δράμα

* * * *

Σκηνοθεσία: Victor Erice

Πρωταγωνιστούν: Fernando Fernán Gómez, Teresa Gimpera, Ana Torrent, Isabel Tellería, Ketty de la Cámara, Estanis González, José Villasante, Juan Margallo, Laly Soldevila, Miguel Picazo. 

ΣΥΝΟΨΗ: 1940. Ο Ισπανικός εμφύλιος έχει λήξει. Ο κλασσικός «Φρανκενστάιν» με τον Μπορίς Καρλόφ, προβάλλεται σε ένα μικρό χωριό της Καστίλης, προκαλώντας δέος στη μικρή Άννα που υποβάλλεται από την μορφή του τέρατος. Η μεγαλύτερη αδελφή της Ιζαμπέλ την καθησυχάζει, πείθοντάς τη πως το τέρας είναι ένα αθάνατο πνεύμα που ζωντανεύει εύκολα παίρνοντας ανθρώπινη μορφή. Η Άννα αναζητά το πνεύμα και πιστεύει πως το ξαναβρίσκει ζωντανό στο πρόσωπο ενός παράνομου που κρύβεται στην περιοχή.

Το σινεμά του φανταστικού συναντά την πολιτική αλληγορία σε ένα από τα πιο γοητευτικά αινίγματα της παγκόσμιας κινηματογραφίας. 1973, λίγο πριν κλείσει η πολύχρονη περίοδος της φασιστικής δικτατορίας του Φράνκο στην Ισπανία και ο Βίκτορ Ερίθε κάνει παγκόσμιο πάταγο με το σκηνοθετικό του ντεμπούτο. Μια μεγαλοπρεπής, λιγομίλητη ταινία που πηγαινοέρχεται ανάμεσα στα απέραντα γυμνά τοπία της Καστιλιάνικης υπαίθρου αποτυπωμένα σε εντυπωσιακά γενικά πλάνα και το ερευνητικό βλέμμα της μικρής πρωταγωνίστριας που ανακαλύπτει την πραγματικότητα μέσα από τη μυθοπλασία, την Ιστορία μέσα από τη φαντασία. Η 5χρονη Άνα Τόρεντ, στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο, προσφέρει μια από τις σημαντικότερες παιδικές ερμηνείες στην Ιστορία του Κινηματογράφου, καθώς ο θεατής καλείται μέσα από το αθώο αλλά επίμονο και διαπεραστικό της βλέμμα να ανακαλύψει ξανά την σημασία του παραμυθιού και να ταυτίσει το δικό του βλέμμα με το βλέμμα ενός παιδιού που ακόμη μετράει τα άστρα.

Η ταινία μας παρουσιάζει μια Ισπανία, ρημαγμένη από τον εμφύλιο, μουντή και αμίλητη, σαν τοπίο μετά από κάποια βιβλική καταστροφή. Χωρίς καμία πολιτική νύξη, η σκηνοθεσία υποβάλλει τον θεατή στην αίσθηση ενός αδιεξόδου, στην πίκρα μιας ήττας αλλά και στη δύναμη της φαντασίας να ξεπερνά την πραγματικότητα. Η ταινία που ενέπνευσε όσο καμία άλλη τον αριστουργηματικό Λαβύρινθο του Πάνα, απαιτεί πάνω από μια θέαση για να εκτιμηθεί η αινιγματική της γοητεία. Η εντυπωσιακή φωτογραφία του Λουίς Κουαντράδο και το αξέχαστο μουσικό θέμα του Λουίς Ντε Πάμπλο, ενισχύουν την καταβύθιση του θεατή σε ένα αλλόκοσμο μαγικό ρεαλισμό που στοίχειωσε για πάντα τις Ισπανικές οθόνες.  

Διανομή: Carousel Films 

Στις αίθουσες από 01.09.22 

Η ταινία παρουσιάζεται σε επανέκδοση από την Carousel Films για πρώτη φορά στην Ελλάδα με νέες, ανακαινισμένες ψηφιακές κόπιες υψηλής ευκρίνειας 2Κ. 

ΒΙΚΤΟΡ ΕΡΙΘΕ-βιογραφικό 

O Βίκτορ Ερίθε, ο «ποιητής του φωτός», έχει γυρίσει μόλις τρεις ταινίες μεγάλου μήκους.

Η τελειοθηρία, η ανυποχώρητη καλλιτεχνική στάση και η απόλυτη στοχαστική προσέγγισή του στο σινεμά, τον οδήγησαν σε μια εξαιρετικά ολιγάριθμη παραγωγή αλλά και στην αναγνώρισή του ως έναν εκ των κορυφαίων σύγχρονων κινηματογραφιστών.

Γεννήθηκε στην Καράνσα της Ισπανίας, το 1940. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες και έπειτα κινηματογράφο. Το 1968 σκηνοθετεί ένα από τα τρία επεισόδια της σπονδυλωτής ταινίας «Οι προκλήσεις». Το 1973 γυρίζει το «Πνεύμα του μελισσιού», μια από τις σημαντικότερες ταινίες του Ισπανικού σινεμά. Το 1982, με τον «Νότο» αναγνωρίζεται ως ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους δημιουργούς. Η τελευταία μεγάλου μήκους ταινία του, «Το όνειρο του φωτός» γυρίζεται μόλις το 1992 και κατακτά το μεγάλο βραβείο της επιτροπής του Φεστιβάλ Καννών. Το 2002, συμμετέχει με ένα επεισόδιο στην σπονδυλωτή ταινία «Δέκα λεπτά αργότερα». Το 2004, το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης φιλοξένησε ρετροσπεκτίβα στο σύνολο του έργου του.

«Ο καθένας έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί και να ξαναδημιουργεί μέσα σε μια ταινία. Μια ταινία δεν υπάρχει μέχρι τη στιγμή που συναντά τα μάτια των θεατών. Αν δεν υπάρχουν μάτια να δουν τις εικόνες, οι εικόνες δεν υπάρχουν. Όταν τελειώνω μια ταινία δεν ανήκει πια σε μένα, ανήκει στο κοινό. Εγώ δεν είμαι παρά ένας ενδιάμεσος στη διαδικασία.» Βίκτορ Ερίθε - Συνέντευξη στον Riki Morgan – Sight and Sound

«Κάθε τόσο, τα σώματα στις ταινίες που «έβλεπαν την παιδική μας ηλικία», μεταμορφωμένα σε φαντάσματα, σηκώνονται από τους τάφους τους και εμφανίζονται στην μικρή οθόνη της τηλεόρασης, τις μικρές ώρες λίγο πριν το ξημέρωμα. Προσφέρονται στα άγρυπνα μάτια μας, φαίνονται σαν να προσπαθούν να μας πουν κάτι: Ότι ανάμεσα σε άλλα, το σινεμά σήμερα υπάρχει με σκοπό να επαναφέρει αυτό που κάποτε είχε ειδωθεί. Το μέλλον του, υπ’ αυτή την έννοια, είναι το παρελθόν του, με τον όρο πάντως πως το κοιτάζουμε με καθαρή ματιά, χωρίς φόβο. Έτσι, όπως διαβεβαιώνει και ο Γκοντάρ, «το σινεμά επιτρέπει στον Ορφέα να κοιτάξει πίσω του χωρίς να πεθάνει η Ευρυδίκη». Βίκτορ Ερίθε - Banda aparte no 9/10 – Γράφοντας για το σινεμά...