22ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας: Λίγο πριν το φινάλε
Ο αγαπημένος κινηματογραφικός θεσμός της Αθήνας βρίσκεται ήδη λίγο πριν το τέλος. Παρά τις μόνιμες γκρίνιες τύπου «κάθε πέρσι και καλύτερα», το πράγμα κύλησε πολύ καλά μέχρι στιγμής με γεμάτες αίθουσες, αφιερώματα και όπως πάντα με τις ανακαλύψεις για τους αφοσιωμένους σινεφίλ. Φέτος το Spotlight, όπως ονομάστηκε το ειδικό τμήμα του φεστιβάλ για άγνωστους στην Ελλάδα νέους δημιουργούς, φώτισε δύο νέα λαμπρά ονόματα του Ευρωπαϊκού σινεμά: τη Γερμανίδα Μάρεν Άντε και τον Πολωνό Τομάζ Βασιλέφσκι.
Το Grand Magazine ήταν εκεί και παρακολούθησε μια ταινία από κάθε αφιέρωμα, κάθε μια από τις οποίες ήταν συγκλονιστική με το δικό της τρόπο. Πρώτα το «Όλοι οι Άλλοι» την 2η ταινία της Μάρεν Άντε από το 2009 που περιγράφει με ιατροδικαστική ακρίβεια αλλά και μαύρο χιούμορ τα σκαμπανεβάσματα μιας ερωτικής σχέσης σε αντιπαράθεση με τον κοινωνικό περίγυρο του ζευγαριού, τις αντίθετες κρυφές επιθυμίες του καθενός και την ουσιαστική άγνοια του ενός για τον άλλο. Όλα αυτά κάτω από τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο της Σαρδηνίας και με ένα touch από τους μεγάλους κλασσικούς σκηνοθέτες ερωτικών ζευγαριών όπως ο Κασαβέτης. Με το θρίαμβο της επόμενης- φετινής- ταινίας του «Τόνι Έρντμαν», το ξανθό κορίτσι από την Καρλσρούη περνά στην πρώτη γραμμή του Ευρωπαϊκού καλλιτεχνικού γίγνεσθαι. Ο Μπέργκμαν ξαναζεί αλλά αυτή τη φορά είναι γυναίκα και έχει χιούμορ. Σύντομα το ελληνικό κοινό θα μπορέσει να απολαύσει αυτό τον πλακατζή Τόνι Έρντμαν σε διανομή της Seven Films.
Από την άλλη πλευρά των Γερμανικών συνόρων είναι η Πολωνία, μια χώρα που μεταπήδησε εντελώς στη Δύση (ή τουλάχιστον έτσι θέλουν να πιστεύουν οι Πολωνοί), μέσα από τον βαθύ και συντηρητικό Καθολικό της χαρακτήρα. Στο ασφυκτικό αυτό κοινωνικό πλαίσιο τοποθετεί ο 36χρονος Τομάζ Βασιλέφσκι έναν νεαρό άντρα που συζεί με την φίλη του στο σπίτι της μητέρας του και προσπαθεί να αναδειχθεί σαν αθλητής της κολύμβησης. Ο νεαρός Κούμπα, σκληρός και δυναμικός, βλέπει τον κόσμο του να διαλύεται όταν συνειδητοποιεί ότι ερωτεύεται έναν φίλο του από την πισίνα ο οποίος είναι ανοιχτά gay. Πόσο έτοιμος είναι ο πέριγυρός τους και οι οικογένειές τους για αυτό το σοκ και πόσο έτοιμοι είναι και αυτοί να υποστούν τις συνέπειες της διαφορετικότητας σε μια κατ΄όνομα μόνο ελεύθερη κοινωνία;
Αυτοί οι «Πλωτοί Ουρανοξύστες» είναι βουτηγμένοι σε μια παγερή ατμόσφαιρα αλλά το πάθος και η ένταση υποβόσκουν και περιμένουν να ξεσπάσουν. Και ξεσπάνε. Και όπως δήλωσε ο ίδιος ο σκηνοθέτης ένας από τους αγαπημένους του σκηνοθέτες που τον επηρέασαν εδώ είναι ο Αρονόφσκι, κάτι που αντανακλά η αισθητική αυτού του δυνατού δράματος που γυρίστηκε το 2013. Σύντομα το ελληνικό κοινό θα μπορέσει να παρακολουθήσει την τελευταία ταινία του Βασιλέφσκι «Ηνωμένες Πολιτείες της Αγάπης» σε διανομή Seven και Strada Films.
Το διαγωνιστικό πρόγραμμα συνεχίστηκε με το Βρετανικό θρίλερ Under the shadow. Γυρισμένο στα Περσικά από τον Ιρανικής καταγωγής Μπαμπάκ Ανβάρι αναφέρεται στην περίοδο του Ιρανοϊρακινού πολέμου (1980-1988) του μακροβιότερου πολέμου του 20ου αιώνα. Είναι βέβαια και τα πρώτα χρόνια της Ιρανικής θρησκευτικής επανάστασης και η καθημερινή ζωή του Περσικού λαού αλλάζει ραγδαία. Η ταινία συνδυάζει την πολιτική αλληγορία με το μεταφυσικό θρίλερ τρόμου διηγούμενη την ιστορία μιας νεαρής μητέρας που μένει μόνη στο σπίτι με το μικρό της κοριτσάκι εν μέσω των βομβαρδισμών της Τεχεράνης και δέχεται την επίσκεψη ενός μοχθηρού πνεύματος που έχει βαλθεί να τις καταστρέψει. Ο συνδυασμός είναι απλά εκπληκτικός, η σκηνοθεσία υποβάλλει τον θεατή σε ανείπωτο τρόμο μέσα σε οικείο περιβάλλον και η αντικαθεστωτική αλληγορία σπάει κόκκαλα. Οι χίλιες και μια νύχτες με τα τζίνια στα μπουκάλια δεν θα είναι πότε πια ίδιες. Φυσικά η Βρετανία ήδη υποβάλλει την ταινία ως επίσημη υποψηφιότητά της για το ξενόγλωσσο Όσκαρ.
Sold out βέβαια έκανε και το ντοκιμαντέρ για τον ιδιόρρυθμο Αμερικανό σκηνοθέτη David Lynch, The Art Life. Ο ίδιος ο δημιουργός αριστουργημάτων όπως το Wild at Heart και το Mullholland Drive διηγείται στην κάμερα ιστορίες από τα παιδικά και νεανικά του χρόνια, καθώς δημιουργεί στο εργαστήριό του διάφορα έργα τέχνης. Το παράξενο έργο και η ακόμη πιο παράξενη αφήγησή της δημιουργίας του σε ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ.
Το συναρπαστικό Train to Busan (Busanhaeng) προβλήθηκε σε μια κατάμεστη αίθουσα στο τμήμα «Μετά τα Μεσάνυχτα». Σπουδαία προσθήκη στο υπο-είδος ταινιών καταστροφής με ζόμπι αφηγείται την περιπέτεια μιας ετερόκλητης ομάδας ανθρώπων παγιδευμένων σε ένα εξπρές καθώς ξεσπά ένας ιός που μετατρέπει τους ανθρώπους σε τρελαμένα ζόμπι. Θρίλερ, κοινωνικό πολιτικό σχόλιο, μαύρο χιούμορ και τεράστια ήδη εμπορική επιτυχία στην Ασία. Ας ελπίσουμε να προβληθεί και στα δικά μας multiplex.
Να σημειώσουμε εδώ και την προβολή στα πλαίσια του αφιερώματος Minority Report της ολοκληρωμένης και αποκατεστημένης βερσιόν του αριστουργήματος του πρόσφατα εκλιπόντα Μάικλ Τσιμίνο, «Η Πύλη της Δύσης». Μια γουέστερν ταινία του 1980 που κατέστρεψε ένα studio και μια καριέρα και δεν είχε ποτέ μέχρι τώρα προβληθεί ολόκληρη.
Μια άλλη ταινία με σοκαριστική (για ανυποψίαστο κοινό) 20λεπτη εισαγωγή κλείνει τις προβολές της Πέμπτης. «Παρίσι 05:59» και ένα gay όργιο στα όρια του χάρντκορ μας συστήνει τους δύο κεντρικούς χαρακτήρες, τους νεαρούς Τεό και Ουγκό που πρωταγωνιστούν σ αυτή την ταινία του ζεύγους Ντικαστέλ και Μαρτινό που κάνει τη Ζωή της Αντέλ να μοιάζει πουριτανή. Και όμως! Μόλις οι πρωταγωνιστές φορέσουν τα ρούχα τους ξεκινά ένα απόλυτα ρομαντικό δράμα, εναλλακτική βερσιόν του κλασικού φιλμ του Λινκλάτερ «Πριν το Ξημέρωμα». Είναι τόσο καλή η δουλειά που έχει γίνει με τους χαρακτήρες και τους διαλόγους που εξελίσσονται σε real time (μεταξύ 4:27 και 5:59) ώστε δεν υπάρχει περίπτωση να μην κατακτήσει και το straight κοινό. Αρκεί να έχει καταφέρει να το «βάλει» στην αίθουσα…
Στο διαγωνιστικό τμήμα προβλήθηκαν επίσης: το Operation Avalanche που με τη μορφή ψευδοντοκιμαντέρ μας μετέφερε στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου και του διαστημικού ανταγωνισμού μεταξύ NASA και Σοβιετικών. Θεωρίες συνωμοσίας και χιούμορ. Στην Ισραηλινή κομεντί «Μια εβδομάδα και μια μέρα» ένας πατέρας που έχασε πρόσφατα το γιο του βρίσκει παρηγοριά στις ευεργετικές ιδιότητες της μαριχουάνας και την παρέα με έναν ιδιόρρυθμο νεαρό γείτονα. Οι τραγικές αντιξοότητες της ζωής όταν αντιμετωπίζονται με χιούμορ και ανατρεπτική διάθεση, στο βραβευμένο στις Κάνες φιλμικό ντεμπούτο του Ασάφ Πολόνσκι.
Και πάμε για φινάλε!!!
Τάσος Ντερτιλής
