La Ciociara – Η Ατιμασμένη

Παραγωγή: Ιταλία/Γαλλία – 1960  

Διάρκεια: 100 λεπτά 

Βαθμολογία: _{* * * *} 

Είδος: Δράμα 

Σκηνοθεσία: Vittorio De Sica 

Πρωταγωνιστούν: Sophia Loren, Jean-Paul Belmondo, Eleonora Brown, Carlo Ninchi, Andrea Checchi , Pupella Maggio, Emma Baron και ο Raf Vallone. 

Υπόθεση: Ρώμη: Η χήρα Τσεζίρα (Σοφία Λόρεν), με καταγωγή από τα γειτονικά ορεινά χωριά της Τσοτσαρίας, ζει με τη 13χρονη κόρη της Ροζέτα (Ελεονόρα Μπράουν), συντηρώντας μόνη το συνοικιακό μπακάλικο του μακαρίτη άντρα της. Όταν το 1943 οι σύμμαχοι αρχίζουν να βομβαρδίζουν τη Ρώμη, η Τσεζίρα αποφασίζει να επιστρέψει στο χωριό της προκειμένου να προστατέψει την κόρη της. Αφήνει λοιπόν τα κλειδιά και την ευθύνη του μπακάλικου της σε ένα γείτονα που τη γλυκοκοιτάζει τον Τζοβάνι (Ραφ Βαλόνε) και παίρνει το δρόμο για το χωριό. Εκεί προσπαθεί να επιβιώσει καθώς ο κλοιός των συμμάχων σφίγγει και οι προμήθειες λιγοστεύουν. Η πραγματίστρια, πανέξυπνη και όχι και πολύ σχετική με τα πολιτικά Τσεζίρα θα γνωρίσει στο χωριό ένα νεαρό ιδεαλιστή φοιτητή φιλολογίας, τον Μικέλε (Ζαν Πωλ Μπελμοντό), που την ερωτεύεται και προσπαθεί να την κάνει να δει τον κόσμο με άλλα μάτια. Όταν όμως οι σύμμαχοι καταφέρνουν να σπάσουν την άμυνα των Γερμανών και των φασιστών γεννιέται σε όλους η ψευδαίσθηση ότι ο πόλεμος έχει τελειώσει και η Τσεζίρα αποφασίζει να πάρει τη Ροζέτα και να γυρίσει στη Ρώμη. Στο δρόμο προς τη Ρώμη ένα τραγικό συμβάν θα αλλάξει για πάντα τη σχέση των δυο γυναικών καθώς θα βιώσουν με τεράστιο προσωπικό κόστος τον εφιάλτη του πολέμου.

Μια θρυλική ταινία, τολμηρή θεματικά για την εποχή της, που έκανε παγκόσμιο όνομα την πανέμορφη Σοφία Λόρεν που τιμήθηκε με 22 διεθνή βραβεία (Oscar, Κάνες, BAFTA κλπ.) για αυτή την παθιασμένα γήινη ερμηνεία της Τσεζίρα. Το πρωτοφανές για την εποχή ήταν η βράβευση με το Oscar α΄ γυναικείου ρόλου μιας ξενόγλωσσης ερμηνείας, κάτι βέβαια που οφείλεται και στο ότι οι Αμερικανοί διανομείς της ταινίας την πίστεψαν και την προώθησαν πέραν του δέοντος-όπως αναφέρουν και οι ιστορικές πηγές. Εξάλλου στην ντουμπλαρισμένη στα Αγγλικά βερσιόν της ταινίας (με τίτλο Two Women) η ίδια η Λόρεν έκανε τη μεταγλώττιση. Ούτως ή άλλως, όλη η ταινία στηρίζεται πάνω στη μαγνητική παρουσία της που, παρά το νεαρό τότε της ηλικίας της, καταφέρνει να χρωματίσει την Τσεζίρα με μια τεράστια γκάμα συναισθηματικής ωριμότητας, κάνοντας κάθε πλάνο της να στάζει πάθος και γνησιότητα.

Από την άλλη η ταινία είχε την τύχη να αποτελεί πνευματικό τέκνο δύο γιγάντων του μεταπολεμικού Ιταλικού λόγου, του Αλμπέρτο Μοράβια που έγραψε το βιβλίο και του Τσέζαρε Τσαβατίνι που το διασκεύασε σε σενάριο. Με τόσα καλά στοιχεία στα χέρια του, ο πλέον ευαίσθητος (αλλά και κοσμοπολίτης) από τους μεταπολεμικούς νεορεαλιστές, ο Βιτόριο ντε Σίκα, δημιουργός αριστουργημάτων όπως ο Κλέφτης Ποδηλάτων και το Θαύμα στο Μιλάνο, παραδίδει ένα από τα έσχατα δείγματα του είδους στις αρχές της δεκαετίας του 60 αλλά και μια από τις πιο βαθιά ανθρωπιστικές ιστορίες που έχει ποτέ διηγηθεί.

Μια κριτική θεώρηση της Ιστορίας του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου από την πλευρά των ηττημένων, με το βλέμμα στα λαϊκά στρώματα της μεγαλόσχημης Φασιστικής Ιταλίας που άγονται και φέρονται εντός του ιστορικού γίγνεσθαι, «κοιτώντας τη δουλειά τους», μέχρι που η Ιστορία συγκρούεται μαζί τους και φέρνει το σοκ της συνειδητοποίησης της αθέλητης συνεργασίας με το κακό και το άδικο. Ένα τρομακτικό παραμύθι για τις ανθρωπιστικές αξίες που εκπίπτουν εν καιρώ πολέμου, υποβαθμίζοντας τον άνθρωπο σε επίπεδο κτήνους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κορυφαία στιγμή του δράματος παίζεται μέσα σε μια βομβαρδισμένη εκκλησία με τρύπια στέγη, σαν να μην κατοικεί πλέον ο Θεός ανάμεσα στους ανθρώπους και να τους παρέχει στέγη προστασίας, αφού τον ξέχασαν και στράφηκαν ο ένας εναντίον του άλλου.

Η επιτυχία του Ντε Σίκα είναι ότι καταφέρνει να πλασάρει στο θεατή την πιο σκληρή τραγωδία με τον πιο ανάλαφρο τρόπο, διανθίζοντας την αφήγηση με λεπτές και διεισδυτικές κοινωνικές παρατηρήσεις αλλά και με χιούμορ. Μπορεί να ήρθαν κατόπιν άλλες ακόμη πιο ολοκληρωμένες ταινίες με παρόμοια θεματική, αυτή όμως η Ciociaria παραμένει ακόμη «ζωντανή» και διαχρονική. 

Διανομή: New Star

Στις αίθουσες από 07.09.17