58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης – Ο σινεφίλ μαραθώνιος ξεκίνησε
Η Ντάρια Ζοβνάρ στο CLOSENESS του Καντεμίρ Μπαλάγκοβ
14 ταινίες περιλαμβάνει φέτος το διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα, όλες τους συνδεδεμένες πάνω στη βάση της έννοιας του Ριζώματος, όπως τόνισαν οι διοργανωτές. Ένα από τα σημαντικότερα φιλοσοφικά βιβλία του 20ου αιώνα, το βιβλίο Ανάγκη για ρίζες της Σιμόν Βέιλ που γράφτηκε το 1943 και σήμερα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, υπήρξε ο οδηγός για την επιλογή των φετινών διαγωνιζόμενων ταινιών. Και τι καλύτερο άνοιγμα, από μια ταινία που μιλάει για εθνοτικές συγκρούσεις στον Καύκασο του τέλους του 20ου αιώνα.
Για την οικογένεια (Tesnota/Closeness) του Καντεμίρ Μπαλάγκοβ (Ρωσία-2017, 118’)
Ο 25χρονος Κιρκάσιος σκηνοθέτης, μαθητής του Αλεξάντερ Σοκούροφ, παραδίδει ένα ανατριχιαστικό ντεμπούτο βασισμένο στην πραγματική ιστορία της απαγωγής για λύτρα ενός ζευγαριού νεαρών Εβραίων από Ισλαμιστές αντάρτες, στον ταραγμένο Βόρειο Καύκασο του 1998.
Βασισμένη σε πραγματικές νεανικές εμπειρίες του πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη, αυτή η ιστορία ανθρώπων που προσπαθούν απεγνωσμένα να κρατήσουν τις ρίζες τους και τους οικογενειακούς τους δεσμούς μας συστήνει ένα αξιόλογο-επίσης πρωτοεμφανιζόμενο-cast από το οποίο ξεχωρίζει η εκφραστική Ντάρια Ζοβνάρ στο ρόλο της ατίθασης κόρης της οικογένειας.
Η προβολή της στο εξωτερικό συνοδεύτηκε από ποικίλες αντιδράσεις αφού περιλαμβάνει μια αρκετά σοκαριστική σκηνή προβολής σε μια τηλεοπτική οθόνη αποσπασμάτων από αληθινή σφαγή Ρώσων στρατιωτών. Αλλά εδώ είναι Βαλκάνια, έτσι;
Παρά τις κάποιες αφηγηματικές αδυναμίες, εδώ υπάρχουν ένας δημιουργός με ευγενικές φιλοδοξίες και δυνατότητες για μεγάλα πράγματα στο μέλλον αλλά και μια πρωταγωνίστρια από το πρόσωπο της οποίας ο θεατής δύσκολα μπορεί να αποστρέψει το βλέμμα και την προσοχή του.
Η ταινία, ανάμεσα σε άλλες διακρίσεις, τιμήθηκε με το Βραβείο Fipresci του τμήματος Ένα Κάποιο Βλέμμα στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών και δεν είναι απίθανο να φύγει από τη Θεσσαλονίκη με το βραβείο γυναικείας ερμηνείας!
Στις ελληνικές αίθουσες θα προβληθεί προσεχώς σε διανομή της Seven Films.
Πρόγραμμα Προβολών Φεστιβάλ: OΛYMΠION 5 Νοεμβρίου 2017 17:30-ΦPINTA ΛIAΠΠA 6 Νοεμβρίου 2017 15:30
Η άμυνα του δράκου /The Dragon’s Defense της Νατάλια Σάντα (Κολομβία-2017, 80’)
Στην άλλη άκρη του κόσμου στην σύγχρονη Κολομβία, μια νεαρή σκηνοθέτης η Νατάλια Σάντα μας συστήνει τον μικρόκοσμο τριών ηλικιωμένων φίλων. Αν και δεινοί σκακιστές, αδυνατούν να κάνουν οποιαδήποτε κίνηση στρατηγικής σημασίας στη ζωή τους. Η ανδρική μέση ηλικία δεν συνοδεύεται πάντα από σοφία και ωριμότητα μας λέει η νεαρή σκηνοθέτης, ωστόσο η ταινία παρά τη σύντομη διάρκειά της αργεί να πάρει μπροστά και να μας εμπλέξει συναισθηματικά με τους τρεις αυτούς losers που μοιάζουν να ξεπήδησαν από ελληνική ταινία των 90s. Μεγαλώστε επιτέλους αγόρια φαίνεται να λέει η Νατάλια, αφήστε κάτω την «πίπα της ειρήνης» (σιγά μην έλειπε η αναφορά στο χόρτο σε κολομβιανή ταινία) και πάρτε επιτέλους τη ζωή σας στα χέρια σας, όπως κερδίζετε άνετα τις παρτίδες.
Πιθανόν για τους σκακιστές να υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην ταινία από το υπόλοιπο κοινό αλλά θα σας γελάσω, με το σκάκι δεν το έχω…
Πρόγραμμα Προβολών Φεστιβάλ: OΛYMΠION 5 Νοεμβρίου 2017 15:30-ΦPINTA ΛIAΠΠA 6 Νοεμβρίου 2017 18:30
Πέρα από την προβολή τους, το Φεστιβάλ φέτος προτείνει στους θεατές να δουν τις 14 διαγωνιζόμενες ταινίες σαν μια ολότητα, σαν ένα διανοητικό κυνήγι θησαυρού, που δεν μένει μόνο στη μεγάλη οθόνη. Έτσι οι ταινίες γίνονται το υλικό μιας πρωτότυπης έκθεσης με τίτλο «Το Ρίζωμα: 14 ταινίες, 14 ιδέες, 14 ρίζες της ψυχής». Το Φεστιβάλ ανέθεσε σε 14 νέους έλληνες εικαστικούς να δουν ο καθένας από μια ταινία του διαγωνιστικού τμήματος και να φιλοτεχνήσουν ένα έργο εμπνευσμένο από αυτήν. Τα έργα –ζωγραφικά, σχέδια, φωτογραφίες, εγκαταστάσεις, γλυπτά - θα παρουσιαστούν στην Πρώην Αποθήκη Στρατού (Προβλήτα Α΄, Λιμάνι Θεσσαλονίκης) από τις 4 έως τις 12 Νοεμβρίου 2017.
Οι καλλιτέχνες είναι οι: Πάκυ Βλασσοπούλου, Λεωνίδας Γιαννακόπουλος, Νατάσα Ευσταθιάδη, Μαρία Κριαρά, Χρυσάνθη Κουμανιάκη, Μαρία Μαυροπούλου, Ράνια Μπέλλου, Κοσμάς Νικολάου, Γιώργος Παπαφίγκος, Βασίλης Σελιμάς, Στεφανία Στρούζα, Aναστάσης Στρατάκης, Μαρία Τσάγκαρη και Δημήτρης Φραγκάκης.
ΙΝΦΟ
Έκθεση: «Το Ρίζωμα: 14 ταινίες, 14 ιδέες, 14 ρίζες της ψυχής»
Σάββατο 4/11 έως Κυριακή 12/11, Πρώην Αποθήκη Στρατού (Προβλήτα Α΄, Λιμάνι), ελεύθερη είσοδος
Πέρα από τις παραπάνω ταινίες και ανάμεσα στο πλήθος των προβολών ξεχωρίσαμε:
το επίσης κολομβιανό «Ο Χεσούς πρέπει να πεθάνει» (Matar a Jesús) της Λάουρα Μόρα.
Μια 22χρονη Κολομβιανή γίνεται μάρτυρας της δολοφονίας του πατέρα της. Λίγους μήνες αργότερα συναντά τυχαία τον φονιά, κι ενώ πνίγεται από την παρόρμηση να τον εκδικηθεί με τον ίδιο τρόπο, αποφασίζει να τον γνωρίσει προτού γίνει και η ίδια εγκληματίας. Μια πρωτοεμφανιζόμενη σκηνοθέτις αυτοβιογραφείται, μιλώντας με θάρρος για ένα κομμάτι του σκοτεινού της παρελθόντος, για τα όρια θύματος και θύτη σε μια από τις πιο βίαιες χώρες του πλανήτη, και για το αγαπημένο της μότο: «Η ελπίδα ενδημεί μόνο στην αντίσταση» (Ερνέστο Σάμπατο).
Και το Ουγγρικό «1945» του Φέρεντς Τούρουκ.
Κάποια ζεστή ημέρα του Αυγούστου του 1945, κι ενώ οι κάτοικοι ενός μικρού χωριού είναι αφοσιωμένοι στην προετοιμασία για το γάμο του γιου του τοπικού ιερέα, καταφθάνουν στον σταθμό των τρένων δύο Ορθόδοξοι Εβραίοι κουβαλώντας κάποια μυστηριώδη δέματα. Οι χωρικοί τρέμουν στην ιδέα πως πρόκειται για επιζώντες από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που θα διεκδικήσουν τη χαμένη τους περιουσία... Μιλώντας με ευαισθησία για ένα παραγνωρισμένο θέμα της ευρωπαϊκής ιστορίας, ο σκηνοθέτης τολμά ν’ ανοίξει το κουτί της Πανδώρας και ν’ αποτυπώσει σ’ αυτό το ασπρόμαυρο πορτρέτο μιας ρημαγμένης γης όλες τις γκρίζες ζώνες που καταπατούν οι άνθρωποι σε καιρό ειρήνης.
TOM OF FINLAND
Εξάλλου ανάμεσα στις ειδικές προβολές του Φεστιβάλ ήταν και το πολυσυζητημένο βιογραφικό πορτραίτο ενός ιδιόρρυθμου καλλιτέχνη. Το Tom of Finland του Ντόμε Καρουκόσκι διηγείται (δυστυχώς αρκετά ακαδημαϊκά) την ζωή και την «καριέρα» ενός sui generis σκιτσογράφου που έβαλε τις βάσεις της gay ερωτικής εικονογραφίας του 20ου αιώνα, σε εποχές που και μόνο το άκουσμα της λέξης ομοφυλόφιλος σήμαινε εξευτελισμό, φυλάκιση ίσως και θάνατο.
Εντυπωσιακή η παρουσία του Pekka Strang στο ρόλο του τολμηρού καλλιτέχνη και πολύτιμες οι ιστορικές πληροφορίες που παρέχει η ταινία στο LGBT κοινό αλλά και σε όποιον άλλο ενδιαφερόμενο για την εξέλιξη των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη Δύση, μια διαδικασία που ούτε εύκολη υπήρξε ούτε δεδομένη: από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο μέχρι την έκρηξη του Aids και παραπέρα η ιστορία της αναγνώρισης της gay ταυτότητας γράφτηκε (και αυτή) με αίμα. Και με πολλά, άπειρα τσιγάρα, ένα αξεσουάρ που δεν λείπει σχεδόν από κανένα πλάνο της ταινίας.
