Same Blod – Η Καταγωγή των Σάμι

Παραγωγή: Σουηδία/Νορβηγία/Δανία – 2016 

Διάρκεια: 110 λεπτά 

Είδος: Δράμα 

Βαθμολογία: * * * 

Σκηνοθεσία: Amanda Kernell 

Πρωταγωνιστούν: Lene Cecilia Sparrok, Mia Erika Sparrok, Maj-Doris Rimpi, Julius Fleischanderl, Olle Sarri, Hanna Alström, Malin Crépin. 

Υπόθεση: Η 78χρονη Κριστίνα επιστρέφει στη Λαπωνία με τον γιο της και την εγγονή της για την κηδεία της μικρότερης αδελφής της. Δεν ήθελε με κανέναν τρόπο να επιστρέψει εκεί ούτε δέχεται να μιλήσει την τοπική γλώσσα την οποία δηλώνει ότι δεν γνωρίζει. Αρνείται να επισκεφθεί τον τοπικό καταυλισμό των Σάμι (γνωστών και ως Λάπωνες) και επιστρέφει στο ξενοδοχείο. Μόνη στο δωμάτιό της αναμετριέται με το παρελθόν. Τότε πριν από 60 και πάνω χρόνια στη δεκαετία του 30, τότε που την έλεγαν Έλε Μάργια και ήταν ένα μικρό κορίτσι Σάμι που ζούσε στην ύπαιθρο με την μητέρα της και τη μικρότερη αδελφή της και το κοπάδι των τάρανδων της οικογένειας. Τότε που αναγκασμένη να πάει στο ειδικό κρατικό σχολείο για να μάθει Σουηδικά και δεχόταν τους χλευασμούς και την περιφρόνηση των Σουηδών που έβλεπαν τους Σάμι κατώτερους και από τα ζώα. Η Έλε Μάργια όμως ήταν αποφασισμένη να επιβιώσει και να ζήσει μια ζωή ισότιμη με τους άλλους. Ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ότι θα ξερίζωνε από μέσα της την καταγωγή της.

Η 32χρονη Αμάντα Κέρνελ, Λαπωνικής καταγωγής η ίδια, επιστρέφει στις ρίζες της, διασκευάζοντας την δραματική ιστορία της γιαγιάς της, για να αποτίσει ένα φόρο τιμής σε μια αρχαία κουλτούρα μιας κοινωνίας που βρέθηκε να διώκεται και να «ενσωματώνεται» με τον χειρότερο αποικιοκρατικό τρόπο από κατά τα λοιπά «πολιτισμένες» χώρες όπως οι Σκανδιναβικές. Οι βραχύσωμοι Λάπωνες, όπως έγιναν γνωστοί διεθνώς οι Σάμι, είναι λαοί του Αρκτικού κύκλου που έζησαν νομαδικά ασχολούμενοι κυρίως με την εκτροφή ταράνδων, από τη Νορβηγία μέχρι τη χερσόνησο Κόλα της Ρωσίας και αντιμετωπίστηκαν επί αιώνες (μέχρι και σχετικά πρόσφατα) κυριολεκτικά ως παιδιά ενός κατώτερου θεού που είτε αφομοιώθηκαν υποχρεωτικά (Σουηδία κλπ.) ή και εκτοπίστηκαν και διαλύθηκαν (στην πρώην Σοβιετική Ένωση φυσικά). Η ιστορία της Έλε Μάργια είναι η καταγραφή του τραυματισμένου ψυχισμού ενός λαού που αναγκάζεται να απαρνηθεί τις ρίζες του, να γίνει Άλλος για να καταφέρει να υπάρξει. Και τι είναι ο άνθρωπος χωρίς ρίζες; Φτερό στον άνεμο, μετέωρος ανάμεσα στην άρνηση του παρελθόντος και την επίπλαστη ψευτιά του παρόντος, όπως η Έλε Μάργια που μεταμορφώνεται σε Κριστίνα.

 

Χαμηλότονα αλλά αποτελεσματικά σκηνοθετημένο, αυτό το ντεμπούτο της Κέρνελ στις ταινίες μεγάλου μήκους ενσωματώνει στην ιστορία του την ιστορία της Κριστίνα που διηγήθηκε η ίδια το 2015 στην ταινία μικρού μήκους Stoerre Vaerie, χρησιμοποιώντας το ίδιο εκείνο το φιλμ. Καθώς η μικρή ηρωίδα ξεκινάει να ζήσει την προσωπική της Οδύσσεια, τα ανοιξιάτικα τοπία του Βορρά που την περιβάλλουν φωτογραφίζονται από την Σοφία Όλσον με μια αύρα μελαγχολίας που πέφτει βαριά πάνω στην αγέρωχη ομορφιά της φύσης. Βασικός συντελεστής όμως της επιτυχίας του φιλμ είναι οι μουσικές και τα ηχητικά τοπία με τα οποία την έχει επενδύσει ο Δανός σχεδιαστής ήχου/μουσικός Κρίστιαν Έιντνες Άντερσεν, συνεργάτης μεταξύ πολλών και του Λαρς φον Τριρ.

Εντυπωσιακό ντεμπούτο, καταφέρνει να φέρει εις πέρας την αποστολή του και βραβεύεται παντού. Στη Βενετία, στη Θεσσαλονίκη, στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, στις Σκανδιναβικές Ακαδημίες κ.α. Αν και οι Σάμι ζουν κυριολεκτικά στα άκρα της Ηπείρου μας, η άγνωστη ιστορία τους μας ενδιαφέρει όλους αφού η γενοκτονία έχει πολλά πρόσωπα (τα περισσότερα ευγενή και συγκαταβατικά), όπως εμείς στη χώρα μας είμαστε πλέον σε θέση να γνωρίζουμε πολύ καλά… 

Διανομή: Seven Films 

Στις αίθουσες από 03.05.18