71ο Φεστιβάλ Καννών – Shoplifters «βούτηξαν» τον Χρυσό Φοίνικα

 

Και η παραλιακή πασαρέλα της νεοφεμινιστικής επανάστασης έληξε…

Ταυτόχρονα με τους πρωινούς Πριγκιπικούς γάμους είχαμε και μια στέψη. Αυτό ήταν και το κυριότερο γεγονός του 71ου Φεστιβάλ Καννών. Η Κέιτ Μπλάνσετ «στέφθηκε» παμψηφεί από industry, media και κριτικούς ως η αδιαφιλονίκητη νέα βασίλισσα της παγκόσμιας οθόνης. Στο επικυρωμένο δύο φορές με Oscar ταλέντο της ήρθαν να προστεθούν το σιδηρούν γάντι με το οποίο προήδρευσε της φετινής Κριτικής Επιτροπής και ο άριστος χειρισμός του πάντα «έξαλλου» παγκόσμιου κινηματογραφικού πλήθους. Και με την Επανάσταση και με την τουαλέτα της Μαίρη Κατράντζου. Και με την γυναικεία ισότητα και με ακόμη μια βράβευση άνδρα με τον Χρυσό Φοίνικα. Και όπως λένε οι Αγγλόφωνοι she seems to be able to get away with anything!

Επί μια εβδομάδα και πλέον που κράτησε το Φεστιβάλ, ο διεθνής τύπος ελάχιστη βάση έδωσε στο επίσημο και ανεπίσημο πρόγραμμα των ταινιών αφού τα διάφορα social events και οι τουαλέτες της Προέδρου μονοπώλησαν το ενδιαφέρον τύπου και φωτογράφων. Κορυφαίο event η συμβολική παρέλαση των 82 γυναικών στο Κόκκινο Χαλί (μαζί με την Πρόεδρο πάντα) εναντίον των παντός είδους διακρίσεων και επιθέσεων, ξύπνησε μνήμες από τον Μάη του 68, 50 χρόνια πριν τότε που ο 38χρονος Ζαν Λικ Γκοντάρ έκανε την φιλμική του εξέγερση ματαιώνοντας το Φεστιβάλ. 50 χρόνια μετά ο 88χρονος Ζαν Λικ Γοντάρ συνεχίζει τον ιδιόρρυθμο φιλμικό του δρόμο, ανάμεσα τώρα στη σινεφίλ εξέγερση και το πικρόχολο αλτσχάιμερ (σύμφωνα με τους πολυπληθείς εχθρούς του).

Πέρα από events, κόκκινα χαλιά, απαγόρευση selfies, κατάργηση πρωινών δημοσιογραφικών προβολών και φυσικά την «εξορία» του Netflix (η φετινή μάχη των παγκόσμιων κινηματογραφικών αντιπάλων για την επικράτηση έληξε ισόπαλη), κάπου στο βάθος υπήρξαν και κάποια επίσημα διαγωνιστικά προγράμματα ταινιών. Ο διεθνής τύπος με πολύ λίγες ασχολήθηκε όλη τη βδομάδα, κυρίως με τη νέα ταινία του Spike Lee ο οποίος στη συνέντευξη τύπου δεν έχασε την ευκαιρία να σιχτιρίσει τον Αμερικανό Πρόεδρο για τη στάση του απέναντι στην Αφροαμερικανική κοινότητα των ΗΠΑ. Κατά γενική ομολογία, η ταινία του ήταν μια θριαμβευτική επιστροφή στη φόρμα που θα ξαναφέρει στο προσκήνιο τον μικρόσωμο και καυγατζή auteur του Do the Right Thing. Διότι κατά το «Λεφτά υπάρχουν» ισχύει και το «Ταινίες γυρίζονται» και μάλιστα είναι και καλές. Αν και η πλειοψηφία τους παρέμεινε στο ειδησεογραφικό περιθώριο, οι ταινίες ήταν και φέτος εκεί: εκεί που πλήθος νέων δημιουργών συμμετείχε στα διάφορα προγράμματα, εγγράφοντας υποθήκες μελλοντικών κινηματογραφικών θριάμβων. Και ό,τι είπαμε και πέρυσι ισχύει και με το παραπάνω και φέτος: Όσο θα υπάρχουν νέοι άνθρωποι με επείγουσες ανάγκες καλλιτεχνικής έκφρασης αλλά και παλιές καραβάνες που δεν καταθέτουν τα όπλα, τόσο θα υπάρχουν ταινίες που θα κάνουν αίσθηση και θα ξεχύνονται κάθε Μάη από την Κρουαζέτ σε ολόκληρη την υφήλιο.

 

Φέτος λοιπόν είχαμε μια επιβεβαίωση, μια επιστροφή και μια ανακάλυψη. Τα τρία κύρια βραβεία του Φεστιβάλ μοιράστηκαν (μάλλον δίκαια) σε τρεις ταινίες που προάγουν τις ανθρωπιστικές αξίες η κάθε μία με το δικό της ξεχωριστό τρόπο.  

Ο φετινός Χρυσός Φοίνικας στο Shoplifters του Κόρε-Έντα Χιροκάζου ήρθε σαν επιστέγασμα μιας μεγάλης καριέρας με ταινίες που χρωμάτισαν με βαθιά ευαισθησία και διεισδυτικότητα τις οικογενειακές σχέσεις και τη θέση των παιδιών στον κόσμο. Με πέντε συμμετοχές στο Φεστιβάλ Καννών προφανώς και είχε έρθει η ώρα της μεγάλης αναγνώρισης για τον Ιάπωνα δημιουργό με μια ταινία που λάτρεψαν όλοι.

 

Το άλλο μεγάλο βραβείο, το Grand Prix της επιτροπής, δόθηκε στον πάντα μαχητικό Spike Lee, για το BlackKklansman. Βασισμένο στην απίστευτη αλλά αληθινή ιστορία ενός Αφροαμερικανού  αστυνομικού των 70s που κατάφερε να παρεισφρήσει στο δίκτυο της Κου Κλουξ Κλαν, η ταινία του δημιουργού του Do the right thing έχει πολλά να πει για τον πάντα ζωντανό ρατσισμό που βρίσκεται στα θεμέλια του Αμερικάνικου κράτους, συνδέοντας το τότε με το τώρα της εποχής του Τραμπ και των ίσων αποστάσεων ανάμεσα σε θύτες και θύματα. Είναι γνωστό ότι ο Spike Lee δε μασάει τα λόγια του και το απέδειξε στις Press conferences του Φεστιβάλ αλλά με το BlackKklansman ( που στα Ελληνικά θα έχει τίτλο Η παρείσφρηση) απέδειξε ότι δεν είχε πει και την τελευταία καλλιτεχνική του λέξη στα πάνω από 30 χρόνια καριέρας του.  

Και το τρίτο σημαντικό βραβείο, το Βραβείο της Επιτροπής (Prix Du Jury) που πέρυσι είχε δοθεί στο Nelyubov (Loveless) του Αντρέι Ζβιαγκίντσεφ ο οποίος φέτος ήταν μέλος της Κριτικής επιτροπής, δόθηκε σε μια ταινία από το Λίβανο, πάλι με ένα παιδί στο επίκεντρο. Αυτή τη φορά το παιδί δεν εξαφανίζεται αλλά σύρει τους γονείς του στα δικαστήρια επειδή το γέννησαν και το εγκατέλειψαν. Η Καπερναούμ, τρίτη σκηνοθετική απόπειρα της πανέμορφης Λιβανέζας σταρ Ναντίν Λαμπάκι, αποδείχθηκε και η τυχερή, κοιτάζοντας το χάος της Μέσης Ανατολής κατάματα και από απόσταση αναπνοής. 15 λεπτά αποθέωσης από το κοινό της πρεμιέρας υπήρξε η καλύτερη απόδειξη.

 

Πέρα από την παραπάνω «Αγία Τριάδα των Καννών» η φετινή επιτροπή, μη αποφασίζοντας τι να κάνει μπροστά σε μια καλλιτεχνική ιδιορρυθμία (ή και ιδιοφυία όπως το πάρει κανείς) όπως η τελευταία ταινία-φιλμικό δοκίμιο του 88χρονου αιρετικού της κινούμενης εικόνας Ζαν Λικ Γκοντάρ με τίτλο «Το Βιβλίο της Εικόνας», εφηύρε ένα ειδικό Χρυσό Φοίνικα για να τoν ανταμείψει, για πρώτη φορά στα χρονικά του Φεστιβάλ. Ο Γκοντάρ φυσικά απουσίαζε από το Φεστιβάλ αφού δεν του είναι και τόσο εύκολο να μετακινείται σ αυτή την ηλικία. Τώρα πως την γύρισε την ταινία, θα σας γελάσω. Να τη δούμε και το συζητάμε.  

Εκτός από τα παραπάνω απονεμήθηκαν πολλά ακόμη βραβεία, τα σημαντικότερα από τα οποία παρατίθενται αναλυτικά ως εξής:

Βραβείο Σκηνοθεσίας

Δόθηκε στον Πολωνό Πάβελ Παβλικόφσκι, το δημιουργό της Ida, για το  Cold War (περισσότερα εδώ)

Βραβείο Σεναρίου

Το βραβείο μοιράστηκε εξ ημισείας ανάμεσα στη νέα ταινία του Τζαφάρ Παναχί Τρία Πρόσωπα και την ταινία της Ιταλίδας Alice Rohrwacher Lazzaro Felice.

 

Η νέα ταινία του Ιρανού δημιουργού που εκτίει ποινή 20ετούς κινηματογραφικού αποκλεισμού και του απαγορεύεται να ταξιδέψει στο εξωτερικό, στο γνωστό ημιντοκιμαντερίστικο στιλ του, καταγράφει το ταξίδι του Παναχί και της διάσημης Ιρανής σταρ Μπενάζ Τζαφαρί στο Βορειοδυτικό Ιράν για να βρουν ένα κορίτσι που δημοσίευσε ένα βίντεο στο οποίο ζητά βοήθεια για να γλυτώσει από τον οικογενειακό του περίγυρο. Υπάρχουν πολλοί δρόμοι ανατολίτικης σοφίας για να προσπεράσει κανείς τις αυστηρές απαγορεύσεις του καθεστώτος και ο Παναχί συνεχίζει να είναι εφευρετικός στην ανακάλυψή τους.

 

Η ταινία της Αλίτσε Ρορβάχερ που μας είχε δώσει πριν 4 χρόνια τα Θαύματα, αφηγείται τις παράξενες περιπέτειες δύο φίλων, του φτωχού Λατσάρο και του πλούσιου Τανκρέντι, σε ένα κινηματογραφικό σύμπαν μαγικού ρεαλισμού που οφείλει πολλά στον Παζολίνι αλλά και τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκεζ. Άγνωστο όμως αν η ταινία προβληθεί ποτέ σε αίθουσα αφού τα δικαιώματα προβολής αγοράστηκαν από το Netflix.

Βραβείο Ανδρικού Ρόλου

Απονεμήθηκε στον Μαρτσέλο Φόντε για το ρόλο ενός ευαίσθητου εκπαιδευτή σκύλων στο Dogman, τη νέα ταινία του Ματέο Γκαρόνε (Suburra).


Βραβείο Γυναικείου Ρόλου

Το βραβείο πήγε στην Σαμάλ Γιεσλάνοβα για την ταινία του Σεργκέι Ντβορτσεβόι Ayka. Πρόκειται για το δεύτερο ρόλο της κινηματογραφικής της καριέρας μετά το Tulpan του 2008 του ίδιου σκηνοθέτη, που επίσης δεν είχε ξανακάνει ταινία από τότε. Το βραβείο προκάλεσε κάποια έκπληξη όπως ήταν φυσικό αφού «παραμερίστηκαν» άλλα διάσημα ονόματα που συμμετείχαν σε ταινίες του διαγωνιστικού όπως η Πένέλοπε Κρουζ του Todos lo Saben.

Βραβείο Caméra d'Or

Η Χρυσή Κάμερα πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη απονεμήθηκε φέτος στην ταινία Girl από το Βέλγιο. Το ντεμπούτο του Λούκας Ντοντ συμμετείχε στο τμήμα Un Certain Regard όπου επίσης τιμήθηκε με το βραβείο ερμηνείας για τον νεαρό Βικτόρ Πόλστνερ στο ρόλο ενός «15χρονου κοριτσιού που γεννήθηκε σε σώμα αγοριού». Τα βραβεία για το gender defining δράμα συμπλήρωσε η απονομή του Queer Palm. Όπως όμως και η ταινία της Ρορβάχερ έτσι κι αυτή αγοράστηκε από το Netflix οπότε επί του παρόντος αγνοείται η περαιτέρω τύχη της σε αίθουσες.

Το τμήμα Un Certain Regard (Ένα κάποιο βλέμμα)

Το Μεγάλο Βραβείο του τμήματος κέρδισε το Σουηδικό δράμα Graens (Border) του Αλί Αμπασί. Να θυμίσουμε ότι πριν από μερικά χρόνια αυτό το βραβείο είχε δοθεί στον Κυνόδοντα, λανσάροντας τη διεθνή καριέρα του Γιώργου Λάνθιμου.

Το Βραβείο σκηνοθεσίας κέρδισε ο Ουκρανός Σεργκέι Λοζνίτσα με το καυτής Πολιιτκής θεματολογίας Donbass. Το Βραβείο σεναρίου δόθηκε στο Βέλγικο δράμα Sofia.

Τέλος το βραβείο της επιτροπής πήγε στο Πορτογαλικής/βραζιλιάνικης συμπαραγωγής ντοκιμαντέρ Chuva E Cantoria Na Aldeia Dos Mortos (The Dead and the Others) των Renée Nader Messora και João Salaviza.

Το τμήμα Cinéfondation

1ο βραβείο στην ταινία The Summer of the Electric Lion του Diego Céspedes

Semaine de la Critique (Εβδομάδα της Κριτικής)

Το μεγάλο βραβείο του τμήματος πήγε στο Πορτογαλικό Diamantino των Gabriel Abrantes και Daniel Schmidt

Το βραβείο Leica Cine Discovery Prize for Short Film δόθηκε στην ταινία Έκτορας Μαλό Η τελευταία μέρα του χρόνου της δικής μας Ζακλίν Λέντζου (βλέπε εδώ )

Quinzaine Des Realisateurs (Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών)

To βραβείο Art Cinema Award πήγε στο Climax του Gaspar Noé (πέρυσι είχε δοθεί στο εξαιρετικό Αμερικάνικο δράμα της Κλοέ Ζάο Καλπάζοντας με το Όνειρο),

Βραβείο SACD: En Liberte του Pierre Salvadori με τις Αντέλ Ενέλ και Οντρέ Τοτού

Europa Cinemas Label Award: Troppa Grazia του Gianni Zanasi, Ιταλική κωμωδία με την Άλμπα Ρορβάχερ και τον Έλιο Τζερμάνο.

Τα βραβεία FIPRESCI της διεθνούς κριτικής

Διαγωνιστικό: Burning του Lee Chang-dong από την Κορέα

 

Un Certain Regard: Girl του Lukas Dhont από το Βέλγιο του Kantemir Balagov

Semaine de la Critique (Εβδομάδα της Κριτικής): Egy Nap (One Day) της Zsófia Szilágyi

Το Βραβείο, τέλος της Οικουμενικής Επιτροπής πήγε στην Καπερναούμ της Ναντίν Λαμπάκι με ειδική μνεία στο BlackKklansman του  Spike Lee.

Βραβεύτηκε επίσης με τον Σκυλίσιο Φοίνικα το σκυλίσιο καστ του Dogman.

Παρακάτω κάποια trailer για να μας ανοίξουν την όρεξη…